Trong xã hội Việt Nam hiện nay, một số người quan niệm đơn giản rằng: ứng xử với người mình giao tiếp thế nào cũng được, nghĩa là lợi ích của mình được bảo đảm và lợi ích của đối tác không bị thiệt thòi. Họ không hiểu rằng phép lịch sự, cách đối nhân xử thế trong các mối quan hệ trong giao tiếp có ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội. Bài viết tập trung phân tích cách ứng xử có văn hóa hay văn hóa ứng xử của người Việt Nam hiện nay qua câu tục ngữ dân gian “Lời chào cao hơn mâm cỗ”. | Văn hóa ứng xử của người Việt Nam hiện nay NGÔN NGỮ - VĂN HỌC - VĂN HÓA Văn hóa ứng xử của người Việt Nam hiện nay Lê Thi * Tóm tắt: Trong xã hội Việt Nam hiện nay, một số người quan niệm đơn giản rằng: ứng xử với người mình giao tiếp thế nào cũng được, nghĩa là lợi ích của mình được bảo đảm và lợi ích của đối tác không bị thiệt thòi. Họ không hiểu rằng phép lịch sự, cách đối nhân xử thế trong các mối quan hệ trong giao tiếp có ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội. Bài viết tập trung phân tích cách ứng xử có văn hóa hay văn hóa ứng xử của người Việt Nam hiện nay qua câu tục ngữ dân gian “Lời chào cao hơn mâm cỗ”. Từ khóa: Tục ngữ dân gian; Việt Nam; giao tiếp xã hội; văn hóa ứng xử. 1. Quan niệm cách ứng xử có văn hóa “Lời chào cao hơn mâm cỗ” - câu tục ngữ đó là sự đúc kết kinh nghiệm sống của nhân dân ta từ bao đời nay, từ quá khứ đến hiện tại về cách ứng xử có văn hóa và phép lịch sự trong giao tiếp, với cộng đồng xã hội. “Lời chào cao hơn mâm cỗ” là muốn nói đến thái độ ứng xử với họ hàng, hàng xóm, bạn bè của chúng ta còn quý hơn việc mời họ đến nhà dự một bữa cỗ do mình tổ chức. Ý nghĩa sâu xa của câu tục ngữ đó là giá trị của cách ứng xử giữa người và người còn quý hơn quyền lợi vật chất cụ thể giành cho họ. Trong xã hội Việt Nam hiện nay, một số người suy nghĩ đơn giản, coi thường phép lịch sự trong giao tiếp. Họ không coi trọng cách ứng xử với người khác, không thấy tác hại của cách nói năng thô tục, quát tháo, gắt gỏng, đặc biệt với cán bộ cấp dưới mình, hay ở nơi đông người. Một số người chỉ vì lợi ích vật chất mà không coi trọng cách ứng xử. Vậy cách ứng xử có văn hóa trong giao tiếp, và nội dung của nó là gì? Chúng tôi cho rằng: - Cách ứng xử có văn hóa thể hiện sự hiểu biết về các phong tục, tập quán của đời sống xã hội nơi mình sinh sống. Người có cách ứng xử đúng đắn (được giáo dục, hướng dẫn) phải tuân theo những chuẩn mực nhất định, hành động theo một số quy ước và yêu cầu đã được mọi người coi là thích hợp nhất. Chuẩn mực, quy ước đó chính
