Chính sách “Hướng Đông” của Ấn Độ được công bố năm 1991, và được nội các của Ấn Độ theo đuổi liên tục trong hai thập niên. Đến tháng 9 năm 2014, Thủ tướng Narendra Modi đã tuyên bố quyết định đổi tên chính sách “Hướng Đông” thành “Hành động ở phía Đông”. Điều đó thể hiện việc ông Modi sẽ chủ động và hành động có mục đích trong khu vực hơn những người tiền nhiệm để khẳng định vai trò lớn hơn, xứng đáng hơn của Ấn Độ với vị thế của một cường quốc ở khu vực và thế giới. | Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 11(96) - 2015LÝ TRIẾT - LUẬT - TÂM - XÃ HỘI HỌC Ấn Độ: từ chính sách “Hướng Đông” sang chính sách “Hành động ở phía Đông” Nguyễn Thị Minh Thảo * Tóm tắt: Chính sách “Hướng Đông” của Ấn Độ được công bố năm 1991, và được nội các của Ấn Độ theo đuổi liên tục trong hai thập niên. Đến tháng 9 năm 2014, Thủ tướng Narendra Modi đã tuyên bố quyết định đổi tên chính sách “Hướng Đông” thành “Hành động ở phía Đông”. Điều đó thể hiện việc ông Modi sẽ chủ động và hành động có mục đích trong khu vực hơn những người tiền nhiệm để khẳng định vai trò lớn hơn, xứng đáng hơn của Ấn Độ với vị thế của một cường quốc ở khu vực và thế giới. Từ khóa: Ấn Độ; Chính sách; Hướng Đông; Hành động phía Đông. 1. Chính sách “Hướng Đông” Vào đầu những năm 90 của thế kỷ XX, trước nhu cầu cải cách để phát triển và trước những thay đổi của tình hình khu vực và quốc tế, Ấn Độ đã có những điều chỉnh quan trọng về chính sách đối ngoại và đó là nguyên nhân chính đưa đến sự ra đời chính sách “Hướng Đông”. Chính sách này không được nêu ra cụ thể thành văn bản, kế hoạch hay trong chiến lược mang tính chính thức nào của Chính phủ Ấn Độ, mà nó được thể hiện qua các báo cáo thường niên của Bộ Ngoại giao, các phát biểu chính thức của các nhà lãnh đạo và quan chức cao cấp Ấn Độ, có sự điều chỉnh, bổ sung trong quá trình triển khai để đáp ứng với nhu cầu phát triển của Ấn Độ cũng như những biến đổi liên tục của tình hình. Thuật ngữ chính sách “Hướng Đông” được chính thức sử dụng lần đầu tiên trong Báo cáo thường niên 1995 - 1996 của Bộ Ngoại giao Ấn Độ. Song phải tới Báo cáo thường niên 2006 - 2007, Bộ Ngoại giao Ấn Độ mới khẳng định rằng, chính sách “Hướng Đông” ra đời vào năm 1992 (gắn với sự kiện Ấn Độ trở thành đối tác đối thoại từng 108 phần của ASEAN). Tuy nhiên, nhiều nhà nghiên cứu và hoạch định chính sách của Ấn Độ vẫn cho rằng sự ra đời chính sách “Hướng Đông” gắn liền với cuộc cải cách toàn diện đất nước năm 1991 và là một bộ phận trong chính sách đối ngoại mới .
