Bài viết lý giải hiện tượng hôn nhân xuyên biên giới dưới góc độ văn hóa tộc người và các yếu tố tác động của nó trong quản lý phát triển xã hội (nghiên cứu trường hợp vùng biên giới Việt Nam - Trung Quốc; Việt Nam - Lào). Hôn nhân xuyên biên giới là hiện tượng xảy ra khá phổ biến ở các vùng biên giới, nhất là ở các vùng biên giới có dân số đông, cư trú liền sát với đường biên giới. | CHÍNH TRỊ - KINH TẾ HỌC Hôn nhân xuyên biên giới. Hôn nhân xuyên biên giới ở các tỉnh miền núi Việt Nam hiện nay Đặng Thị Hoa* Nguyễn Hà Đông ** Tóm tắt: Bài viết lý giải hiện tượng hôn nhân xuyên biên giới dưới góc độ văn hóa tộc người và các yếu tố tác động của nó trong quản lý phát triển xã hội (nghiên cứu trường hợp vùng biên giới Việt Nam - Trung Quốc; Việt Nam - Lào). Hôn nhân xuyên biên giới là hiện tượng xảy ra khá phổ biến ở các vùng biên giới, nhất là ở các vùng biên giới có dân số đông, cư trú liền sát với đường biên giới. Văn hóa tộc người luôn được biểu hiện rõ nét và được bảo tồn qua các cuộc hôn nhân và các mối quan hệ gia đình thông qua hôn nhân mà ít bị ảnh hưởng bởi giới hạn của biên giới và quốc gia. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và phát triển hiện nay, hôn nhân xuyên biên giới đang đặt ra những vấn đề mới trong quản lý phát triển xã hội, nhất là ở vùng biên giới. Từ khóa: Hôn nhân xuyên biên giới; văn hóa; phát triển xã hội; dân tộc. 1. Quan niệm hôn nhân xuyên biên giới Hôn nhân xuyên biên giới là hiện tượng xã hội xảy ra ở những vùng lãnh thổ được phân định bởi các biên giới quốc gia, biên giới vùng hoặc lãnh thổ. Hiện tượng hôn nhân xuyên biên giới luôn xảy ra khi các cộng đồng dân cư có cùng chung lối sống, một nền văn hóa gốc và bị ảnh hưởng chung bởi những tác động trong quá trình phát triển. Nghiên cứu hôn nhân xuyên biên giới không thể không đề cập tới góc độ văn hóa, bởi lẽ văn hóa là cội nguồn của những mối quan hệ hôn nhân và gia đình. Ngược lại, tất cả các mối quan hệ hôn nhân, gia đình là những sắc thái cơ bản, đặc trưng trong văn hóa tộc người. Trong bối cảnh hội nhập và phát triển hiện nay, hôn nhân xuyên biên giới luôn bị tác động, ảnh hưởng bởi các yếu tố phát triển. Do vậy cần phải có cách nhìn tổng quan hơn trong nghiên cứu về hôn nhân xuyên biên giới. Khái niệm hôn nhân xuyên biên giới nhấn mạnh đến ranh giới về mặt địa lý, nhà nước, chủng tộc, tầng lớp, giới và văn hóa được thiết lập trong phạm vi của nước nhập cư. Những
