Bài viết trình bày đôi nét về chính sách đất đai, vấn đề quản lý rừng cộng đồng và đưa ra một số vấn đề khuyến nghị để khắc phục và quản lý tài nguyên rừng tốt hơn. Mời các bạn tham khảo! | Bµi 17 ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai vµ vÊn ®Ò qu¶n lý rõng céng ®ång TiÕn sÜ TrÇn §øc Viªn Phã HiÖu tr−ëng Tr−êng §¹i häc n«ng nghiÖp I-Hµ Néi ChiÕn l−îc qu¶n lý tµi nguyªn rõng vµ ®Êt rõng ®· tõ nhiÒu thËp kû nay ®−îc Nhµ n−íc ®Æc biÖt quan t©m. Cïng víi mçi h×nh thøc qu¶n lý tµi nguyªn, Nhµ n−íc còng ban hµnh kÌm theo ®ã lµ c¸c chÝnh s¸ch, ch−¬ng tr×nh nh»m h−íng dÉn, chØ ®¹o vµ ®Þnh h−íng cho sù ho¹t ®éng cña nh÷ng h×nh thøc nµy. Tuy nhiªn, do nhiÒu nguyªn nh©n, c¸c h×nh thøc qu¶n lý ®−îc Nhµ n−íc ®Ò ra ®· lÇn l−ît béc lé nh÷ng h¹n chÕ, tõ m« h×nh qu¶n lý Nhµ n−íc tËp trung ®Õn hîp t¸c x· råi qu¶n lý t− nh©n. Tµi nguyªn, ®Æc biÖt lµ tµi nguyªn rõng, dï vÒ tû lÖ che phñ cã t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nh−ng nh÷ng chiÕn l−îc qu¶n lý tµi nguyªn nµy l¹i kh«ng sinh lîi cho cuéc sèng cña ng−êi d©n sèng ë vïng cao - vèn lµ n¬i ®−îc rõng ®¹i ngµn che phñ. Cã mét h×nh thøc qu¶n lý tµi nguyªn kh¸c vèn ®· tån t¹i tõ rÊt l©u trong c¸c céng ®ång d©n téc thiÓu sè vïng cao vµ ®−îc chøng minh lµ rÊt hiÖu qu¶ kh«ng nh÷ng trong qu¶n lý, b¶o tån vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn, mµ cßn rÊt phï hîp víi tr×nh ®é qu¶n lý, v¨n ho¸ truyÒn thèng vµ ®¶m b¶o nguån sèng/sinh kÕ cña ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng. Nh−ng cho ®Õn nay, h×nh thøc qu¶n lý tµi nguyªn nµy vÉn ch−a ®−îc c«ng nhËn mét c¸ch chÝnh thøc trªn c¬ së ph¸p lý vµ ch−a ®−îc ®¸nh gi¸ thËt sù ®óng møc. Chóng t«i muèn mäi ng−êi nh×n l¹i vÊn ®Ò nµy ®Ó cïng suy ngÉm vµ t×m ra mét lèi ®i. I. §«i nÐt vÒ chÝnh s¸ch ®Êt ®ai Tõ sau ngµy ®Êt n−íc thèng nhÊt cho ®Õn nay, liªn tôc trong nhiÒu thËp niªn, diÖn tÝch rõng cña ViÖt Nam lu«n bÞ gi¶m, tõ 42% n¨m 1943 xuèng cßn 36% n¨m 1973 vµ 23% n¨m 1991 (Poffenberger, 1998). DiÖn tÝch rõng nguyªn sinh chØ cßn chiÕm 6% diÖn tÝch ®Êt ®ai cña ViÖt Nam. Theo ®¸nh gi¸ cña nhiÒu chuyªn gia, trong thËp niªn nh÷ng n¨m 70 vµ 80, hµng n¨m cã kho¶ng ha rõng bÞ mÊt, diÖn tÝch ®Êt trèng t¨ng lªn tõ 3 triÖu ha n¨m 1943 lªn 12 triÖu ha n¨m 1995, chiÕm tíi 40% diÖn tÝch ®Êt cña c¶ n−íc. Sù mÊt m¸t ®é ph× tù nhiªn ®· .
