Tiếp phần 1, phần 2 Ebook Danh nhân Đất Việt tiếp tục chia sẻ với bạn đọc về cuộc đời, những công hiến của những vị danh nhân cho đất Việt: Phan Đình Phùng, Tô Hiển Thành, Nguyễn Văn Siêu, Nguyễn Du, Đoàn Thị Điểm, Ỷ Lan Phu Nhân, Hổ Xuân Hương, Phan Bội Châu, Lý Nam Đế, Trương Hán Siêu, Mai Hắc Đế, Hoàng Hoa Thám | PHAN ĐÌNH PHÙNG (1847 -1895) P h an Đ ình P h ù n g hiệu C hâu Phong, quê làng Đông Thái, huyện La Sơn, tỉn h H à Tĩnh. Thuở nhỏ, ông học bài rấ t lâu thuộc, nhưng nhò cần cù chăm chỉ và có chí, nên sau đỗ Tiến sĩ đình nguyên, làm quan chức Ngự sử. ô n g là người cương trực, k hẳng khái. N ăm 1883, khi triề u đình xảy ra việc phê tr u ấ t vua Dục Đức, lập Hiệp Hòa lên thay, ông đứng ra can, bị b ắ t giam mười hai ngày rồi bị bãi chức về làng. Năm 1885, vua Hàm Nghi ra sơn phòng Hà Tình, ông đến bái yết, được nhà vua giao cho trông coi các nghĩa quân chông Pháp ở vùng Nghệ Tĩnh. Năm 1888, vì có kẻ phản bội, vua H àm Nghi bị Pháp bắt, phong trào sú t kém, nhưng ông vẫn một m ình đảm đương cuộc kháng chiến trong suốt mười năm tròi. Trong ngót chục năm ấy, giặc Pháp và tay sai đem danh lợi ra m ua chuộc, b ắ t người 102 1 /ĩệ t th ân , đào mộ tổ tiên ông song không lay chuyển được quyết tâm sắ t đá vì nước vì dân của ông. P h a n Đ ình P h ù n g lấy nú i Vụ Q uang (tục gọi là N gàn Trươi) làm căn cứ chỉ huy, đ ánh nhau nh iều tr ậ n với giặc Pháp, tu y cuộc k h án g chiến không th à n h công, nhưng cũng đã làm cho chúng bị tổn th ấ t n ặn g nể. Các n h â n sĩ T h an h - Nghệ - T ĩnh bấy giờ thường v ẫn gọi P h an Đ ình P hùng là "Sơn tru n g tể" (ông chúa sơn lâm). Tương tru y ền , trong thời kỳ P h an Đ ình P h ù n g đóng q u ân ở N gàn Trươi, viên tu ầ n phủ H à T ĩnh bấy giờ là Võ Khoa, vốn có tìn h quen biết, lại có lòng kính trọng chí khí của P h a n Đ ình P hùng, chính vì vậy nên Võ Khoa có điều muôn bày tỏ với ông m à không dám nói thẳng, h ắn liền gửi tới cho ông m ột bài thơ như sau: K ý vô h ạ vũ tô binh hỏa A n sử xu â n phong biến hỗ hàn C hỉ vị ngô châu di n h ấ t ái T h ử hồi n inh p h ụ th ử g ia n g san. Tạm dịch: M ưa rào chẳng dập cơn binh lửa Gió rét còn gieo lạnh ớn lòng ~ ữ M ih td ĩÂ H l^ ịt 103 C hỉ tại châu ta còn m ột kẻ Phen này đ à n h chịu p h ụ non sông. Bài thơ do m ột người tâm phúc của Khoa đưa tới, người này theo lời dặn, trước
