Bài báo này trình bày một cách hệ thống cơ sở khoa học của phương pháp xác định nhiệt độ bề mặt, đồng thời xây dựng chương trình LST tính nhiệt độ từ dữ liệu ảnh đa phổ LANDSAT. Mời các bạn tham khảo! | 36(1), 82-89 Tạp chí CÁC KHOA HỌC VỀ TRÁI ĐẤT 3-2014 NGHIÊN CỨU SỰ PHÂN BỐ NHIỆT ĐỘ BỀ MẶT BẰNG DỮ LIỆU ẢNH ĐA PHỔ LANDSAT TRỊNH LÊ HÙNG Email: trinhlehung125@ Học viện Kỹ thuật Quân sự Ngày nhận bài: 11 - 6 - 2013 1. Mở đầu Đảo nhiệt đô thị (urban heat island) là hiện tượng một khu vực đô thị ấm hơn đáng kể so với các khu vực ngoại ô xung quanh. Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do sự thay đổi bề mặt sử dụng đất trong quá trình đô thị hóa. Đảo nhiệt được hình thành khi bức xạ mặt trời bị các kiến trúc xây dựng, đường xá, vỉa hè,. giữ lại thay vì được hấp thụ vào đất hay phản xạ trở lại không gian. Ở khu vực đô thị, phần mái các công trình kiến trúc thường chiếm trên dưới 25%, các mặt bằng lộ thiên như vỉa hè, sân bãi, công viên khoảng 30 - 40%, còn lại là diện tích đường sá, phần lớn tráng nhựa. Các loại chất liệu này có hiệu suất phản chiếu tia nắng mặt trời rất cao khi so với những vùng có thực vật che phủ. Một lượng nhiệt không nhỏ khác do con người tạo ra từ máy móc sinh hoạt, văn phòng, động cơ xe cộ và nhà máy công nghiệp cũng gây ra sự nóng lên của khu vực đô thị. Sự chênh lệch nhiệt độ giữa vùng nội đô và ngoại ô vào ban đêm thường lớn hơn so với ban ngày. Đảo nhiệt đô thị cũng diễn ra rõ rệt theo mùa, chủ yếu là mùa hè và mùa đông. Hình thái đảo nhiệt ở mỗi thành phố sẽ khác nhau tùy vào địa hình, địa vật và hoạt động của gió theo mỗi mùa. Thay đổi nhiệt độ giữa ngày và đêm ở mỗi thành phố cũng khác nhau tùy hình thái đảo nhiệt ở đó [1-6, 8, 9]. Đảo nhiệt đô thị được biết đến đầu tiên vào năm 1833 với nghiên cứu của Luke Howard ở khu vực London (Anh) [12]. Đến năm 1982, Oke đã đưa ra giả thuyết hai nguyên nhân gây ra hiện tượng đảo nhiệt đô thị: tính chất bề mặt (tính chất hình học, tính chất hấp thụ nhiệt của bề mặt) và điều kiện khí quyển (gió, mây) [13]. Nghiên cứu 82 hiện tượng đảo nhiệt đô thị bằng công nghệ viễn thám bắt đầu với việc sử dụng ảnh hồng ngoại nhiệt NOAA AVHRR [2, 5], ảnh TERRA/MODIS [17], ảnh LANDSAT [8] hoặc ảnh .
