Bµi gi ng HÖ ®iÒu hµnh ph©n tn (PhÇn 1)Hµ Quang Thôych−¬ng I. Cc nguyªn lý c¬ b n cña hÖ ®iÒu Sù tiÕn ho cña hÖ ®iÒu hµnh hiÖn ®¹. Khi niÖm hÖ ®iÒu ®iÒu hµnh (Operating System - OS, d−íi ®©y viÕt t¾t tiÕng ViÖt lµ H§H) lµ mét cc ch−¬ng tr×nh (vµ d÷ liÖu - tham sè hÖ thèng) ®−îc cµi ®Æt s½n (d−íi d¹ng trªn ®Üa tõ - b¨ng tõ) thùc hiÖn hai chøc n¨ng c¬ b n:.- Chøc n¨ng cña mét hÖ thèng qu n trÞ tµi nguyªn: Qu n trÞ, ph©n phèi c« cho hÖ thèng thiÕt bÞ ®Ó hÖ thèng thiÕt bÞ ho¹t ®éng hiÖu qu nhÊt,.- Chøc n¨ng cña mét my tÝnh më réng (my tÝnh o): Phôc vô nhu cÇu ®a d¹ ng−êi dïng mét cch tèt nhÊtTheo cch nãi cô thÓ h¬n, H§H lµ mét bé cc m«®un phÇn mÒm hÖ thèng ®ãng vai diÖn gi÷a ch−¬ng tr×nh øng dông víi phÇn cøng hÖ thèng, víi môc tiªu ®¹t tíi thèng my tÝnh hiÖu qu , tin cËy vµ dÔ sö dông. Mét cch ®¹i thÓ, tån t¹i cc ¨ng riªng biÖt cña H§H nh− lËp lÞch lµm viÖc cña bé xö lý (hoÆc cc bé xö lý), thùc hiÖn cc qu tr×nh (QT: process) t−¬ng tc nhau, qu n lý cc tµi nguyªn (ch¼ng h¹n nh− cc thiÕt bÞ vµo/ra, bé nhí trong, File.) . nh»m n©ng cao n¨ ®iÒu khiÓn vµ b o vÖ, duy tr× tÝnh toµn vÑn hÖ thèng, thi hµnh kh«i phôc lçi vµ mét giao diÖn ng−êi dïng. H§H th−êng cÊu tróc hai yªu cÇu nµy thµnh hai líp:.dÞch vô hÖ thèng vµ nh©n cña H§HDÞch vô hÖ thèng lµ nh÷ng chøc n¨ng møc cao ®−îc ch−¬ng tr×nh øng dông nhËn nh©n (th−êng trùc trong bé nhí trong) chØ ® m b o nh÷ng chøc n¨ng mang tÝnh c¬.b n nhÊt vµ phô thuéc vµo kiÕn tróc h¹ tÇngH×nh . m« t khung nh×n ®¬n gi n vÒ hÖ thèng my tÝnh theo cÊu tróc líp. VÞ trÝ vô hÖ thèng trong h×nh cho thÊy vai trß quan träng cña líp nµyNg−êi −¬ng tr×nh øng vô hÖ © cøng my ×nh . CÊu tróc líp cña hÖ thèng my tÝnh• Víi ý nghÜa ®ãng vai trß nh− mét my tÝnh o, theo cch nh×n cña ng−êi dïng (tõ −¬ng tr×nh øng dông), H§H lµ sù trõu t−îng hãa cña hÖ thèng my tÝnh ®−îc tr× b»ng cc dÞch vô hÖ thèng: H§H ®−îc chØ dÉn nh− lµ mét my më réng (my tÝnh. o). Môc ®Ých cña líp dÞch vô hÖ thèng lµ nh»m che ®Ëy ®i nh÷ng chi tiÕt cña hÖ thèng.(phÇn cøng vµ phÇn mÒm) ®èi víi ng−êi dïng• Theo cch nh×n cña ng−êi qu n trÞ hÖ thèng, dÞch vô hÖ thèng vµ nh©n ®−îc coi −êi qu n lý tµi nguyªn. Qu n lý hÖ thèng tµi nguyªn (CPU, bé nhí, hÖ thèng vµo ra,.file) kh«ng chØ kiÓm sot ®−îc t×nh tr¹ng cña cc tµi nguyªn mµ cßn nh»m khai Quang gi ng HÖ ®iÒu hµnh ph©n tn (PhÇn 1).hiÖu qu nhÊt. Mét sè bµi ton ®iÓn h×nh nh− ®iÒu khiÓn bé nhí, lËp lÞch QT, ® liªn QT, ®iÒu khiÓn file, ®iÒu khiÓn vµo ra My tÝnh më réng vµ qu n lý tµi nguyªn lµ hai thuËt ng÷ chung nhÊt ®−îc dïng ®Ó xc.®Þnh mét H§H. My tÝnh më réng (trõu t−îng my) lµ môc tiªu thiÕt kÕ nguyªn thñy.®èi víi H§H vµ qu n lý tµi nguyªn gi i nghÜa cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu ®ãThiÕt kÕ H§H truyÒn thèng th−êng b¾t ®Çu tõ yÕu tè quan träng h¬n lµ qu n lý , trong khi ®ã thiÕt kÕ H§H hiÖn ®¹i l¹i tËp trung nhiÒu h¬n vµo yÕu tè −îng my. Vµ mét lÏ tÊt nhiªn lµ yÕu tè nµo lµ quan träng h¬n l¹i phô thuéc vµo t©m tõ phÝa ng−êi dïngb. S¬ bé vÒ sù tiÐn hãa cña hÖ ®iÒu my tÝnh thuéc cc thÕ hÖ ®Çu tiªn kh«ng cã H§H. Cc thao tc chän c«ng viÖc,.ph©n c«ng c«ng viÖc ®Òu do thao tc viªn (vµ thËm chÝ ngay chÝnh ng−êi lËp tr×nh).thùc hiÖn. Theo thêi gian, n¨ng lùc cña my tÝnh ®−îc n©ng cao: vÒ tèc ®é xö lý , vÒ dung l−îng bé nhí, vÒ hÖ thèng thiÕt bÞ ngo¹i vi, vÒ phÇn mÒm hÖ thèng − sè l−îng vµ n¨ng lùc ng−êi sö dông t¨ng tr−ëng vµ v× vËy cÇn cã mét hÖ −¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn tù ®éng hÖ thèng my tÝnh. Nh÷ng yÕu tè thùc tÕ nh− vËy y sinh nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho viÖc xuÊt hiÖn cc H§H ®¬n gi nLÞch sö tiÕn hãa cña H§H tr×nh diÔn mét qu tr×nh chuyÓn hãa tõng b−íc trong kÕ, tõ nhÊn m¹nh chøc n¨ng qu n trÞ tµi nguyªn sang nhÊn m¹nh chøc n¨ng më réng. T
