Hen phế quản còn gọi là hen suyễn hay bệnh suyễn (Asthma) là một bệnh lý viêm mạn tính của phế quản thuộc hệ hô hấp trong đó có sự tham gia của nhiều tế bào và thành phần tế bào. Biểu hiện là phản ứng tắc nghẽn phế quản gây hẹp đường hô hấp có hồi phục do được kích thích bởi sự tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng, không khí lạnh, tập thể thao, hay các kích thích về cảm xúc. Bài giảng sẽ trình bày một số kiến thức cơ bản về chứng hen suyễn, . | SUYEÃN I. ÑAÏI CÖÔNG: Suyeãn ñaëc tröng bôûi khoù thôû keøm khoø kheø taùi phaùt. Côn khoù thôû coù theå phuïc hoài töï nhieân hay do ñieàu trò. Suyeãn coù theå xaûy ra ôû moïi löùa tuoåi, keå caû nhuõ nhi. II. CHAÅN ÑOAÙN: 1. Coâng vieäc chaån ñoaùn: a) Hoûi beänh: Khoø kheø taùi phaùt (treû 50 l/p > 5 tuoåi:30-40 l/p > 5 tuoåi:> 40 l/p bình thöôøng hôi böùt röùt löø ñöø, vaät vaõ. Khoâng Thöôøng coù Thöôøng naëng Cuoái thôû ra 120 > 95% 91 – 95% 80% 60-80% bình > 60 mmHg thöôøng 45 mmHg Chæ caàn coù vaøi daáu hieäu treân laø ñuû xeáp vaøo ñoä naëng côn suyeãn töông öùng. Chieàu cao (cm) 110 120 130 140 150 160 170 Löu löôïng ñænh (lít/phuùt) 150 200 250 300 350 400 450 Thöïc haønh laâm saøng ñeå nhanh choùng xöû trí seõ phaân ñoä côn suyeãn: Côn nheï: khoø kheø, khoâng hoaëc khoù thôû nheï, SaO2 > 95%. Côn trung bình: khoø kheø, khoù thôû, thôû nhanh, ruùt loõm ngöïc, SaO2 9195%. Côn naëng: khoø kheø, ngoài thôû, co keùo cô öùc ñoøn chuõm, khoâng aên uoáng ñöôïc, noùi töøng töø, SaO2 6 tuoåi vaø hôïp taùc: MDI Treû 4 -6 tuoåi hoaëc khoâng hôïp taùc: MDI + buoàng ñeäm coù oáng ngaäm Treû döôùi 4 tuoåi: MDI + buoàng ñeäm +maët naï - Chæ ñònh corticoide uoáng: + Beänh nhaân ñang ñieàu trò corticoide hoaëc coù tieàn caên côn nguy kòch ñaõ naèm khoa Hoài söùc. + Neáu sau lieàu 2 giao caûm ñaàu tieân khoâng ñaùp öùng hay sau phun khí dung 1 giôø maø ñaùp öùng khoâng hoaøn toaøn. Lieàu : Prednisone uoáng 1-2 mg/kg/ngaøy. Ñieàu trò tieáp theo: - Ñaùp öùng toát: Tieáp tuïc 2 giao caûm khí dung hoaëc MDI moãi 4-6 giôø, trong 24 giôø ñaàu. Prednisone uoáng, neáu ñaõ duøng, trong 5-7 ngaøy Ñieàu trò phoøng ngöøa - Ñaùp öùng khoâng hoaøn toaøn: Khí dung 2 giao caûm (Jet nebulizer) moãi 1 – 4 giôø. Ipratropium 250 g (250 g/ml), phun khí dung moãi 20 phuùt 3 laàn lieân tieáp. Sau ñoù moãi 4 – 6 giôø Prednisone uoáng. - Khoâng ñaùp öùng, dieãn tieán naëng: xem nhö laø côn naëng. b) Suyeãn naëng: Ñieàu trò ban ñaàu: - Oxy ñeå duy trì SaO2 92-96% toát .
