Tăng áp cửa là tình trạng áp lực hệ tĩnh mạch cửa tăng bất thường và kéo dài. Nguyên nhân có thể là trước gan, tại gan hoặc sau gan. Vì hệ cửa không có van, nên lưu lượng máu sẽ tăng và cũng làm tăng đồng thời áp lực hệ tạng. Hậu quả sẽ hình thành các tuần hoàn bàng hệ làm cho máu hệ cửa gan mà về hệ chủ, thường tại các vị trí như thực quản , dạ dày, đại tràng. Để biết thêm chi tiết về chứng tăng áp cửa, bài giảng. | TAÊNG AÙP CÖÛA I. ÑAÏI CÖÔNG Taêng aùp cöûa laø tình traïng aùp löïc heä tónh maïch cöûa taêng baát thöôøng vaø keùo daøi. Nguyeân nhaân coù theå laø tröôùc gan, taïi gan hoaëc sau gan (Baûng 1). Vì heä cöûa khoâng coù van, neân löu löôïng maùu seõ taêng vaø cuõng laøm taêng ñoàng thôøi aùp löïc heä taïng. Haäu quaû seõ hình thaønh caùc tuaàn hoaøn baøng heä laøm cho maùu heä cöûa boû qua gan maø veà heä chuû, thöôøng taïi caùc vò trí nhö thöïc quaûn , daï daøy, ñaïi traøng. Khi cheânh leäch aùp löïc heä cöûa – chuû taêng vöôït quaù 12mmHg thì seõ coù caùc bieán chöùng cuûa taêng aùp cöûa nhö vôõ daõn tónh maïch, laùch to cöôøng laùch, coå chöôùng, beänh naõo do gan. II. CHAÅN ÑOAÙN 1. Coâng vieäc chaån ñoaùn a) Hoûi beänh: Baûng1. Nguyeân nhaân taêng aùp cöûa Xuaát huyeát tieâu hoùa: laø trieäu (thöôøng gaëp) chöùng thöôøng gaëp nhaát (50Tröôùc gan: 90%), vaø coù theå xaûy ra ôû treû nhuõ Huyeát khoái tónh maïch cöûa nhi. Thöôøng laø oùi maùu, tieâu phaân Huyeát khoái tónh maïch laùch ñen, hoaëc tieâu maùu ñoû töôi (chaûy Taïi gan maùu naëng hoaëc do tró) Tröôùc xoang Tieàn caên: Nhieãm Schistosomia Nhieãm truøng sô sinh (roán, ñaët U taân sinh catheter tónh maïch roán, nhieãm Nang gan truøng huyeát, tieâu chaûy), Taïi xoang Chaán thöông, vieâm tuïy. Xô gan Beänh gan tröôùc ñaây. Sau xoang b) Khaùm laâm saøng: Beänh taéc ngheõn tónh maïch Laùch to (25%) Sau gan Coå chöôùng Huyeát khoái tónh maïch gan Tuaàn hoaøn baøng heä. (hoäi chöùng Budd-Chiari} Tró, ñaëc bieät ôû treû nhoû. Suy tim phaûi Gan: coù theå bình thöôøng, to hoaëc Vieâm maøng ngoaøi tim co thaét teo. Caùc daáu hieäu cuûa beänh gan maïn: suy dinh döôõng, vaøng da, ngoùn tay duøi troáng, vuù to ôû beù trai, sao maïch, baøn tay son c) Ñeà nghò caän laâm saøng CTM, tieåu caàu ñeám: cöôøng laùch ? Ñoâng maùu toaøn boä Chöùc naêng gan Sieâu aâm buïng (Doppler khi caàn) Noäi soi tieâu hoùa treân: tìm vaø ñaùnh giaù möùc ñoä daõn tónh maïch thöùc .
