Để có đầy đủ các dẫn liệu khoa học phục vụ công tác bảo tồn và phát triển loài cây thuốc quý này, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đặc điểm hình thái và giải phẫu loài Hà thủ ô đỏ - Fallopia multiflora (Thunb.) Haraldson ở Việt Nam. | HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 6 NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ GIẢI PHẪU LOÀI HÀ THỦ Ô ĐỎ (Fallopia multiflora (Thunb.) Haraldson) Ở VIỆT NAM PHẠM THANH HUYỀN, NGUYỄN QUỲNH NGA, PHAN VĂN TRƢỞNG, HOÀNG VĂN TOÁN, NGUYỄN XUÂN NAM Viện Dược liệu PHẠM THỊ NGỌC, PHẠM THỊ VÂN ANH Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội Hà thủ ô đỏ (Fallopia multilflora (Thunb.) Haralds.) thuộc họ Rau răm (Polygonaceae) - là cây thuốc đã đƣợc sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền của nhiều nƣớc trên thế giới cũng nhƣ ở Việt Nam. Rễ củ của Hà thủ ô đỏ đƣợc dùng để chữa các bệnh nhƣ thận suy, gan yếu, thần kinh suy nhƣợc, sốt rét kinh niên, giúp làm đen râu tóc, bổ máu. Do có giá trị sử dụng và giá trị kinh tế cao nên Hà thủ ô đỏ đã bị khai thác liên tục trong nhiều năm dẫn đến nguồn Hà thủ ô đỏ bị giảm sút nghiêm trọng. Đồng thời nạn phá rừng khiến cho môi trƣờng sống bị thu hẹp đã khiến Hà thủ ô đỏ đƣợc đƣa vào Sách Đỏ năm 1996 và 2007 để hạn chế khai thác và có biện pháp bảo tồn thích hợp [2, 3, 5, 8]. Theo quan điểm phân loại của Li và cs (2003) loài Fallopia multiflora đƣợc phân ra 4 thứ gồm: F. multiflora var. multiflora, F. multiflora var. hypoleuca, F. multiflora var. angulata và F. multiflora var. ciliinervis [10]. Các nghiên cứu về thành phần hóa học đã cho thấy hàm lƣợng các hoạt chất nhƣ stilbene, emodin physcion, chrysophanol và rhein ở những thứ khác nhau là khác nhau [9, 13]. Trong Thực vật chí Việt Nam (2007), tác giả Nguyễn Thị Đỏ đã mô tả loài Hà thủ ô đỏ (F. multiflora (Thunb.) Haraldson) nhƣng không đề cập tới các thứ của loài này. Thêm vào đó, những đặc điểm giải phẫu của loài này cũng chƣa đƣợc nghiên cứu toàn diện. Chính vì vậy, để có đầy đủ các dẫn liệu khoa học phục vụ công tác bảo tồn và phát triển loài cây thuốc quý này, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đặc điểm hình thái và giải phẫu loài Hà thủ ô đỏ Fallopia multiflora (Thunb.) Haraldson ở Việt Nam. I. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối .
