Để đưa loài Đơn mặt quỷ vào khai thác, sử dụng phục vụ cuộc sống, tiến hành nghiên cứu tiềm năng sử dụng loài Morinda umbellata L. ở Vườn Quốc gia Bạch Mã. | HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 5 TIỀM NĂNG SỬ DỤNG LOÀI Morinda umbellata L. Ở VƯỜN QUỐC GIA BẠCH MÃ NINH KHẮC BẢN, NGUYỄN XUÂN CƯỜNG, NGUYỄN HOÀI NAM, PHAN VĂN KIỆM, CHÂU VĂN MINH, TRẦN MỸ LINH, VŨ HƯƠNG GIANG, LÊ QUỲNH LIÊN i n a inh bi n i n n Kh a h v C ng ngh i am HUỲNH VĂN KÉO, TRẦN THIỆN ÂN ườn Q gia h M Thừa Thiên JACINTO REGALADO ườn Th vậ Mi ri L i a Kỳ Chi Nhàu hay còn gọi là Đơn mặt quỷ (Morinda L. 1753), thuộc họ Cà phê (Rubiaceae), trên thế giới có khoảng 13 loài, 4 thứ, Việt Nam hiện đã biết 9 loài, 3 thứ. Loài đơn mặt quỷ Morinda umbellata L. thuộc chi Nhàu, có dạng cây bụi trườn hoặc leo, dài tới 10m. Mọc rải rác ở ven rừng nơi đất khô, vùng cát ven biển miền Trung Việt Nam, ra hoa quả gần như quanh năm [2]. Những kết quả đã nghiên cứu cho thấy, trong rễ, thân của loài đơn mặt quỷ chứa các hợp chất 1,3-dihydroxyanthraquynone; 1,3-dihydroxy-6-methylanthraquynone; 2-hydroxyanthraquynone; 1-hydroxyl-2-methylanthraquynone; 2-methylanthraquynone và 1,2,5-trihydroxy-6methylanthraquynone [6]. Trong y học cổ truyền Việt Nam, rễ Đơn mặt quỷ có tác dụng xổ mạnh, dùng trị kiết lị, mụn nhọt, lở ngứa, chữa sốt, ho, đau dạ dày, viêm gan cấp tính, vết thương chảy máu, chữa tê thấp [8]. Vườn Quốc gia Bạch Mã là một trong những nơi có tiềm năng về nguồn cây thuốc. Theo thống kê của Huỳnh Văn Kéo và Trần Thiện Ân (2006) tài nguyên cây thuốc Vườn Quốc gia Bạch Mã gồm 585 loài, trong đó chi Morinda có 3 loài [1]. Loài Morinda umbellata L. ở Bạch Mã thường được cộng đồng địa phương sử dụng làm thuốc chữa trị một số bệnh theo kinh nghiệm dân gian. Vì vậy, để đưa loài Đơn mặt quỷ vào khai thác, sử dụng phục vụ cuộc sống, chúng tôi tiến hành nghiên cứu tiềm năng sử dụng loài Morinda umbellata L. ở Vườn Quốc gia Bạch Mã. I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Để nghiên cứu về khả năng sử dụng loài Morinda umbellata L., chúng tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu dưới đây: - Xây dựng các tuyến điều tra về phân bố, sinh thái và đặc điểm sinh
