thức: Phát biểu được định nghĩa chuyển động tịnh tiến và nêu được ví dụ minh họa. Viết được công thức định luật II Niu Tơn cho chuyển động tịnh tuyến. Nêu đước tác dụng của momen lực đối với một vật rắn quay quanh một trục. Nâu được những yếu tố ảnh hưởng đến momen quán tính của vật. năng: | §22. NGAÃU LÖÏC A. MUÏC TIEÂU: thöùc: Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa ngaãu löïc. Vieát ñöôïc coâng thöùc tính Momen cuûa ngaãu löïc naêng: Vaän duïng ñöôïc khaùi nieäm ngaãu löïc ñeå giaûi thích moät soá hieän töôïng vaät lyù thöôøng gaëp trong ñôøi soáng vaø kyõ thuaät. Vaän duungj ñöôïc coâng thöùc tính Momen cuûa ngaãu löïc. Neâu ñöôïc moät soá ví duï veà öùng duïng cuûa ngaãu löïc trong thöïc teá vaø trong kó thuaät. B. CHUAÅN BÒ. I. Giaùo vieân: phaùp: Dieãn giaûng + ñaøm thoaïi 2. Duïng cuï: Tuanôvit, voøi nöôùc sinh: Oân taäp veà Momen löïc TRÌNH LEÂN LÔÙP. I. Oån ñònh lôùp. tra: Theá naøo laø chuyeån ñoäng tònh tieán? Thí duï. Momen löïc coù taùc duïng nhö theá naøo ñoái vôùi vaät. dung baøi môùi. Hoaït ñoäng Noäi dung Hoaït ñoäng cuûa thaày Hoaït ñoäng cuûa troø Hoaït ñoäng 1: Nhaän bieát ngaãu löïc Neáu coù hai löïc song song ngöôïc chieàu, cuøng ñoä lôùn thì Fhl =? Khi ñoù vaät ôû traïng thaùi nhö theá naøo? Khaùi nieäm ngaãu löïc Veõ ngaãu löïc? Tìm moät soá thí duï veà ngaãu löïc? Hoaït ñoäng 2:Tìm hieåu taùc duïng cuûa ngaãu löïc ñoái vôùi vaät raén. Taùc duïng ngaãu löïc vaøo traùi tröùng caù thì noù nhö theá naøo? Taùc duïng ngaãu löïc vaøo caùnh quaït noù seõ nhö theá naøo? Vì lí do naøo ñoù quaït maát moät caùnh thì döôùi taùc duïng cuûa ngaãu löïc noù nhö theá naøo? Hoaït ñoäng 3:Coâng thöùc Momen löïc. Tìm tay ñoøn EMBED ? Taùc duïng laøm quay cuûa löïc ñöôïc ñaët tröng baèng ñaïi löôïng naøo? Momen ngaãu löïc. Töï CM coâng thöùc vaø traû lôøi C1 o Vaän duïng quy taéc song song Fhl=0 o Vaän duïng ñònh nghóa tìm ví duï. o Chuyeån ñoäng quay quanh moät truïc ñi qua G o Chuyeån ñoäng quay. o Quay, quaït rung o Do Fht truïc o Nhanh > 0 Fht o Nhôù traû lôøi. löïc laø gì? a. Ñònh nghóa: Heä hai löïc song song, ngöôïc chieàu, coù ñoä lôùn baèng nhau vaø cuøng taùc duïng vaøo moät vaät goïi laø ngaãu löïc. b. Thí duï: Duøng tay vaën voøi nöôùc ta ñaõ taùc duïng vaøo voøi moät ngaãu löïc. Duøng tuanôvit ñeå vaën ñinh oác, ta taùc duïng vaøo tuanôvit moät ngaãu löïc. 2. Taùc duïng cuûa ngaãu löïc ñoái vôùi moät vaät raén. a. Tröôøng hôïp vaät khoâng coù truïc quay coá ñònh. Döôùi taùc duïng cuûa ngaãu löïc thì noù seõ quay quanh moät truïc ñi qua troïng taâm. hôïp vaät coù truïc quay coá ñònh. Döôùi taùc duïng cuûa ngaãu löïc thì noù seõ quay quanh moät truïc coá ñònh ñoù. Chuù yù: Neáu truïc quay khoâng ñi qua troïng taâm thì troïng taâm chuyeån ñoäng troøn quanh truïc quay. Neáu vaät chuyeån ñoäng caøng nhanh thì truïc quay bò bieán daïng caøng nhieàu vaø coù theå gaõy. cuûa ngaãu löïc. M = () d: Caùnh tay ñoøn cuûa ngaãu löïc laø khoaûng caùch giöõa hai giaù cuûa hai löïc. Ñaëc ñieåm: Momen cuûa ngaãu löïc khoâng phuï thuoäc vaøo vò trí cuûa truïc quay vuoâng goùc vôùi maët phaúng chöùa ngaãu löïc. IV. Cuûng coá: Ngaãu löïc, ví duï. Momen löïc V. Daën doø: Hoïc baøi vaø laøm baøi taäp. Tieát sau söõa baøi taäp Ngaøy soaïn: Giaùo aùn vaät lyù 10 cô baûn Tuaàn:18 Ngaøy daïy: Chöông iii CAÂN BAÈNG VAØ CHUYEÅN ÑOÄNG CUÛA VAÄT RAÉN Tieát:35
