Báo cáo này trình bày một mô hình áp dụng mạng nơron nhân tạo dự báo lưu lượng nước đến hồ Hòa Bình với thời gian dự kiến 10 ngày. Kết quả thực nghiệm được thực hiện trên phần mềm tương ứng cho thấy mô hình dự báo được đề xuất là có tính khả thi cao. | NGHIÊN CỨU, SỬ DỤNG MẠNG NƠ-RON NHÂN TẠO TRONG DỰ BÁO LƯU LƯỢNG NƯỚC ĐẾN HỒ HOÀ BÌNH TRƯỚC MƯỜI NGÀY Phạm Thị Hoàng Nhung *, Hà Quang Thuỵ ** * Khoa Công nghệ thông tin - Đại học Thuỷ lợi ** Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà nội Tóm tắt: Dự báo thuỷ văn nói chung, dự báo lưu lượng nước nói riêng đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc điều tiết, phòng chống thiên tai ở Việt Nam [2]. Sử dụng mô hình mạng nơ-ron nhân tạo trong dự báo lưu lượng nước đến các hồ chứa là một hướng tiếp cận được sự quan tâm đặc biệt của một số nhóm nghiên cứu trên thế giới [3-6,8-11]. Áp dụng các giải pháp được trình bày trong [4,6,9,11] vào thực tế dự báo thủy văn Việt Nam, báo cáo này trình bày một mô hình áp dụng mạng nơron nhân tạo dự báo lưu lượng nước đến hồ Hòa Bình với thời gian dự kiến 10 ngày. Kết quả thực nghiệm đưọc thực hiện trên phần mềm tương ứng cho thấy mô hình dự báo được đề xuất là có tính khả thi cao. Từ khoá: chỉ số hiệu quả (Coefficient of Efficiency), chỉ số xác định (Coefficient of Determination), dữ liệu học (training set), dữ liệu kiểm tra (test set), dự báo lưu lượng (flow prediction), mạng nơ-ron nhân tạo (Artificial Neural Networks), sai số quân phương (Mean Square Error), sai số căn quân phương (Root Mean Square Error), sai số tuyệt đối (Mean Absolute Error). 1. GIỚI THIỆU Hiện nay có rất nhiều bài toán được đặt ra trong dự báo thuỷ văn như dự báo mực nước, dự báo lũ và các hiện tượng khác trên sông ngòi và hồ [1-11]. Cùng với sự phát triển của dự báo thuỷ văn, dự báo lưu lượng nước đến hồ chứa (nói riêng là hồ Hoà Bình) đã và đang trở nên vô cùng quan trọng vì ý nghĩa thực tiễn của nó. Dự báo chính xác lưu lượng nước đến hồ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong hoạch định kế hoạch đảm bảo tốt các chức năng mà công trình phải thực hiện. Đối với hồ Hoà Bình, đó là phòng lũ cho hạ du và cho chính công trình, phòng tránh hạn hán và ổn định năng lượng điện cho cả nước1. Dự báo lưu lượng chịu tác động của rất nhiều nhân tố như mưa, nhiệt độ, độ ẩm, khí .
