Đồ gốm của tỉnh Ninh Bình chủ yếu phân bố ở Nho Quan. Hai loại nguồn gốc đất sét gốm đã được phát hiện, đất sét phong hóa trong hệ tầng Song Boi (T2-3 sb) và đất sét trầm tích liên kết với hệ tầng Vĩnh Phúc (Q13vp). Đất sét gốm phong hóa ít hứa hẹn hơn, vì phân phối hạn chế của chúng trên các sườn dốc và đồi ven biển và chất lượng không đồng đều; đất sét có nguồn gốc trầm tích có diện tích phân bố rộng và tiềm năng lớn, với độ dày ổn định, kéo dài từ vài trăm mét đến vài km. | T¹p chÝ c¸c khoa häc vÒ tr¸i ®Êt 32(2), 128-136 6-2010 §Æc ®iÓm thµnh phÇn, chÊt l−îng sÐt gèm khu vùc Nho Quan tØnh Ninh B×nh NguyÔn Xu©n Huyªn i. Më ®Çu II. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu SÐt lµ lo¹i kho¸ng s¶n quan träng, ®−îc sö dông rÊt sím trong lÜnh vùc gèm sø vµ ngµy cµng ®−îc sö dông ®a d¹ng h¬n trong mét sè ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c nh− : khai kho¸ng, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, hãa chÊt, mü phÇm, y häc, vËt liÖu kü thuËt, vËt liÖu nano,. §Ó cã c¬ së x¸c ®Þnh chÊt l−îng vµ kh¶ n¨ng sö dông nguyªn liÖu sÐt gèm ®· sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ph©n tÝch d−íi ®©y : Theo tµi liÖu vÒ Kh¶o cæ häc, Ninh B×nh ®−îc xem lµ c¸i n«i cña nghÒ gèm, n¬i mµ cã nh÷ng bËc nghÖ nh©n næi tiÕng víi nghÒ s¶n xuÊt ®å gèm gia dông tõ hµng tr¨m n¨m tr−íc ®©y. Trong nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû tr−íc, mét sè xÝ nghiÖp gèm sø ®Þa ph−¬ng ®· sö dông nguån nguyªn liÖu nµy ®Ó s¶n xuÊt mét sè mÆt hµng gèm gia dông. §©y lµ mét nghÒ trong nhiÒu n¨m trùc tiÕp gi¶i quyÕt ®−îc c«ng ¨n viÖc lµm cho nhiÒu ng−êi vµ ®¸p øng c¸c nhu cÇu tiªu dïng cña ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng vµ c¸c vïng l©n cËn. HiÖn nay, nguån nguyªn liÖu sÐt nµy ®ang ®−îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt g¹ch th«ng th−êng vµ còng lµ nguån nguyªn liÖu s¶n xuÊt c¸c lo¹i gèm mü nghÖ. - Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch thµnh phÇn kho¸ng vËt sÐt b»ng R¬nghen vµ nhiÖt vi sai. SÐt gèm ë Nho Quan, tØnh Ninh B×nh ®· ®−îc ®Ò cËp nhiÒu trong c¸c v¨n liÖu ®Þa chÊt tõ nh÷ng n¨m 60, ®Æc biÖt lµ sÐt gèm mét sè khu vùc ë huyÖn Nho Quan [5 - 8]. C¸c sè liÖu ®iÒu tra gÇn ®©y cho thÊy, c¨n cø theo c¸c dÊu hiÖu ®Þa chÊt, tµi nguyªn sÐt gèm cßn cã kh¶ n¨ng ph©n bè ë nhiÒu n¬i kh¸c. Sù cã mÆt cña sÐt gèm ®· ®−îc kh¼ng ®Þnh, tuy nhiªn thµnh phÇn, chÊt l−îng nh− thÕ nµo cßn ch−a ®−îc x¸c lËp râ rµng, nªn khai th¸c sö dông ch−a hîp lý g©y l·ng phÝ nguån tµi nguyªn. Bµi b¸o tæng hîp c¸c kÕt qu¶ ®iÒu tra nghiªn cøu vµ thö nghiÖm c«ng nghÖ trong mét sè ®Ò tµi, dù ¸n ®iÒu tra c¬ b¶n cÊp Nhµ n−íc vµ cÊp tØnh Ninh B×nh do ViÖn §Þa chÊt chñ tr× thùc hiÖn, nh»m ®−a ra nhËn xÐt vÒ chÊt .
