Trong những thập kỷ qua, Việt Nam đã được coi là một quốc gia có tiềm năng lớn về đá quý ruby và sapphire. Tiền gửi và tiền gửi của hầu hết các loại tiền gửi corundum đã được phát hiện ở các vùng khác nhau của nước ta, trong đó quan tâm nhất là: loại tiền gửi bằng đá cẩm thạch với tiền gửi của Lục Yến và Quý Châu làm đại diện; loại tiền gửi được lưu trữ bằng metapelite với các khoản tiền gửi điển hình như Tân Hương và Trúc Lâu và loại tiền gửi liên quan đến bazan điển hình đại diện ký gửi Đăk Tôn. | T¹p chÝ c¸c khoa häc vÒ tr¸i ®Êt 32(2), 137-150 6-2010 §ÆC §IÓM CHÊT L¦îNG RUBY, SAPHIR Tõ C¸C KIÓU Má CHÝNH ë VIÖT NAM NGUYÔN NGäC KH¤I, NGôY TUYÕT NHUNG, NGUYÔN THÞ MINH THUYÕT I. Më §ÇU Ruby, saphir cïng víi kim c−¬ng vµ emerald ®−îc xÕp vµo nhãm ®¸ quý lo¹i 1, lµ nhãm ®¸ quý cã gi¸ trÞ cao nhÊt trong th−¬ng tr−êng ®¸ quý hiÖn nay. Ruby, saphir cã thÓ ®−îc thµnh t¹o trong nh÷ng bèi c¶nh ®Þa chÊt rÊt kh¸c nhau, liªn quan víi nhiÒu kiÓu nguån gèc thµnh t¹o nh− magma, pegmatit, biÕn chÊt, biÕn chÊt trao ®æi, sa kho¸ng Nh÷ng quèc gia cung cÊp nguån ruby, saphir lín trªn thÕ giíi lµ Myanmar, Sri Lanka, Th¸i Lan, Campuchia, Madagascar, Tanzania, Australia, Ên §é, Mü. Ruby, saphir trªn l·nh thæ ViÖt Nam ®· ®−îc ph¸t hiÖn ë nhiÒu n¬i, trong ®ã nh÷ng má lín ®· vµ ®ang ®−îc khai th¸c lµ Quú Ch©u, Lôc Yªn, T©n H−¬ng, Tróc L©u, §¨k N«ng, Di Linh,. Cã thÓ nãi ViÖt Nam lµ mét trong sè Ýt quèc gia trªn thÕ giíi cã gÇn nh− ®Çy ®ñ c¸c kiÓu má ruby, saphir. §©y lµ mét tiÒn ®Ò thuËn lîi cho nghiªn cøu sinh kho¸ng ruby, saphir, më réng tiÒm n¨ng ®¸ quý, phôc vô h÷u hiÖu c¬ së tµi nguyªn ®Ó ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp ®¸ quý vµ trang søc ViÖt Nam. Ruby, saphir h×nh thµnh trong c¸c kiÓu má kh¸c nhau cã c¸c ®Æc ®iÓm tinh thÓ - kho¸ng vËt häc, ngäc häc vµ ®Æc tr−ng chÊt l−îng kh¸c nhau. Bµi b¸o tr×nh bÇy c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®èi s¸nh vÒ ®Æc ®iÓm chÊt l−îng ngäc cña ruby, saphir tõ ba kiÓu má chÝnh cña ViÖt Nam : 1) KiÓu má trong ®¸ hoa ; 2) KiÓu má trong ®¸ metapelit vµ 3) KiÓu má liªn quan víi basalt. II. TæNG QUAN VÒ C¸C KIÓU Má RUBY, SAPHIR TR£N THÕ GIíI Vµ ë VIÖT NAM Trong lÞch sö nghiªn cøu ruby, saphir ®· cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i má dùa trªn c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau nh− : - Ph©n lo¹i trªn c¬ së h×nh th¸i cña corindon (Ozerov, 1945), - Ph©n lo¹i trªn c¬ së bèi c¶nh ®Þa chÊt cña má (R. Hughes, 1990, 1997), - Ph©n lo¹i trªn c¬ së th¹ch häc cña ®¸ chøa corindon (Schwarz, 1998), - Ph©n lo¹i theo c¸c kiÓu nguån gèc má (Kievlenko, 1970), - Ph©n lo¹i trªn c¬ së thµnh phÇn hãa .
