Bài báo đề cập đến tình hình và nguyên nhân gây ra hạn hán trong những năm gần đây. Do đó, các biện pháp phòng chống hạn hán được đề xuất, bao gồm: giải pháp kỹ thuật, giải pháp phi kỹ thuật, dự báo và cảnh báo hạn hán, đặc biệt là đề xuất các giải pháp chính sách giúp xây dựng hệ thống quản lý hạn hán, sa mạc hóa nhằm giảm thiểu thiệt hại cho các tỉnh ven biển Nam Trung Bộ. | T¹p chÝ C¸c khoa häc vÒ tr¸i ®Êt 32(3), 219-225 9-2010 THùC TR¹NG H¹N H¸N ë C¸C TØNH DUY£N H¶I NAM TRUNG Bé Vµ GI¶I PH¸P PHßNG CHèNG NGUYÔN LËP D¢N, Vò THÞ THU LAN I. Më §ÇU C¸c tØnh duyªn h¶i Nam Trung Bé (NTB) tõ Qu¶ng Nam - §µ N½ng ®Õn B×nh ThuËn cã diÖn tÝch tù nhiªn km2 (t−¬ng ®−¬ng 12,5 % diÖn tÝch c¶ n−íc). D©n sè trong vïng ®Õn n¨m 2004 lµ trªn 8,6 triÖu ng−êi chiÕm 10,6 % d©n sè c¶ n−íc. Däc theo ®íi bê biÓn cã trªn ha lµ cån c¸t, b·i c¸t tr¾ng - ®á - vµng, chiÕm gÇn 6 % diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn cña c¶ n−íc. NhiÒu n¬i, c¸t di ®éng lµm lÊp ruéng v−ên vµ c¸c c«ng tr×nh d©n sinh. Bªn c¹nh vïng ®Êt c¸t lµ trªn ha ®Êt mÆn, ha ®Êt phÌn lu«n më réng do h¹n h¸n, triÒu c−êng. Trªn vïng ®åi xuÊt hiÖn ®Êt b¹c mÇu chiÕm trªn ha, ®Êt xãi mßn tr¬ ®¸ chiÕm trªn ha vµ ®Æc biÖt cã tíi ha nói ®¸ träc. §Êt trèng ®åi träc hoang hãa toµn vïng lµ ha chiÕm 22,61 % tæng diÖn tÝch tù nhiªn. Kh¸c víi c¸c lo¹i thiªn tai kh¸c (nh− b·o lôt, sãng thÇn.) h¹n h¸n xÈy ra mét c¸ch tõ tõ vµ rÊt khã x¸c ®Þnh thêi ®iÓm b¾t ®Çu cña ®ît h¹n, nh−ng ®· g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i v« cïng to lín vÒ kinh tÕ - x· héi vµ m«i tr−êng. H¹n h¸n còng lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y tho¸i hãa ®Êt vµ sa m¹c hãa. HiÖn nay thÕ giíi ®ang ph¶i ®èi mÆt víi n¹n sa m¹c hãa diÔn ra víi tèc ®é ®¸ng b¸o ®éng. Riªng ®ît h¹n n¨m 1998, ViÖt Nam ®· bÞ thiÖt h¹i gÇn tû ®ång, trong ®ã khu vùc NTB cã kho¶ng 27 % diÖn tÝch c©y n«ng nghiÖp bÞ ¶nh h−ëng. ViÖc ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng, nguyªn nh©n h¹n h¸n c¸c tØnh duyªn h¶i NTB, ®Ò xuÊt ®−îc c¸c biÖn ph¸p phßng chèng h¹n nh»m gi¶m thiÓu h¹n h¸n, sa m¹c hãa hoµn toµn mang tÝnh khoa häc vµ cã ý nghÜa thùc tiÔn to lín. II. THùC TR¹NG Vµ NGUY£N NH¢N G¢Y H¸N H¸N 1. Thùc tr¹ng h¹n h¸n vïng duyªn h¶i NTB Vïng duyªn h¶i NTB hµng n¨m h¹n h¸n th−êng ®e däa c¸c vô §«ng - Xu©n, HÌ - Thu vµ vô Mïa (vô 3) ; tæng diÖn tÝch bÞ h¹n cã n¨m lªn tíi 20-25 % diÖn tÝch gieo trång. N−íc biÓn trµn s©u vµo c¸c vïng ven biÓn tíi 10-15 km ®· g©y ra
