Tại tỉnh Quảng Nam có khoảng 76 điểm nứt đất, trong đó 15 điểm gây thiệt hại và tổn thất nghiêm trọng như: nứt đường Hồ Chí Minh: đoạn A Tep-A Vương, đèo Sông Bung; núi nứt: Dầu Voi, Kim Sơn, Vũ; đồi nứt: Cù Lão, Dương Lâm; đập vỡ: Trà Cần, Phú Lộc, Phú Ninh. | T¹p chÝ C¸c khoa häc vÒ Tr¸i §Êt 32(4), 348-356 12-2010 §¸NH GI¸ HIÖN TR¹NG Vµ KHOANH VïNG C¶NH B¸O NGUY C¥ NøT §ÊT TØNH QU¶NG NAM Ph¹m V¨n Hïng I. Më ®Çu Tai biÕn nøt ®Êt lµ mét d¹ng thiªn tai "míi l¹" ®èi víi chóng ta. Do ®ã, nguyªn nh©n ph¸t sinh nøt ®Êt còng cßn nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau. Tuy nhiªn, phÇn lín c¸c nhµ khoa häc trªn thÕ giíi còng nh− ë n−íc ta ®Òu kh¼ng ®Þnh, tai biÕn nøt ®Êt cã nguån gèc ph¸t sinh lµ do chuyÓn ®éng tõ tõ cña vá Tr¸i §Êt, do kiÕn t¹o t¹o nªn, lµ kÕt qu¶ cña ®øt gÉy ho¹t ®éng [4]. Trong bµi b¸o nµy, tai biÕn nøt ®Êt ®−îc ®Ò cËp chÝnh lµ hiÖn tuîng ®Þa chÊt do kiÕn t¹o (do ®øt gÉy ho¹t ®éng) t¹o nªn. TØnh Qu¶ng Nam cã vÞ trÝ rÊt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ an ninh quèc phßng ë miÒn Trung n−íc ta. N¬i ®©y cã c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi, tµi nguyªn kho¸ng s¶n phong phó vµ ®a d¹ng, phôc vô tÝch cùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph−¬ng. MÆt kh¸c, tØnh Qu¶ng Nam n»m ë r×a phÝa b¾c ®Þa khèi Kon Tum, n¬i cã cÊu tróc kiÕn t¹o ph©n dÞ phøc t¹p ; ho¹t ®éng T©n kiÕn t¹o vµ kiÕn t¹o hiÖn ®¹i diÔn ra kh¸ tÝch cùc, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng cña c¸c ®øt gÉy kiÕn t¹o [2, 3, 5]. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tai biÕn nøt ®Êt diÔn ra ngµy cµng nghiªm träng. Nøt ®−êng giao th«ng, lµm cho nhiÒu ®o¹n ®−êng bÞ vïi lÊp, thËm chÝ bÞ ph¸ huû (®−êng Hå ChÝ Minh (§HCM), quèc lé 14B, 14D, 14E, tØnh lé 604, 610, 611, 616), lµm tª liÖt giao th«ng trong nhiÒu ngµy. Nøt c¸c ®Ëp thuû ®iÖn, hå chøa n−íc (®Ëp Trµ C©n, VÜnh Trinh, Phó Léc vµ Phó Ninh), g©y mÊt n−íc, cã nguy c¬ bÞ vì ®Ëp, ®e däa ®êi sèng c− d©n ®Þa ph−¬ng. Nøt ®åi, nói (nøt nói Vó, nói §Çu Voi, nói Kim S¬n, ®åi Cï Lao,.), ph¸ huû ruéng v−ên, nhµ cöa cña d©n c− bÞ vïi lÊp, ®æ sËp (th«n 4 - thÞ trÊn B¾c Trµ My, th«n D−¬ng L©m - x· Trµ D−¬ng, th«n Ngäc Gi¸p - x· Tam D©n, th«n KiÖu Ch©u - x· Duy S¬n,.). Do vËy, viÖc nghiªn cøu lµm s¸ng tá nguyªn nh©n, khoanh vïng c¶nh b¸o nguy c¬ nøt ®Êt trªn ®Þa bµn tØnh 348 Qu¶ng Nam lµ vÊn ®Ò cÊp thiÕt, cã ý nghÜa khoa häc vµ thùc .
