Với người Mông, các thiết chế gia đình, dòng họ, làng bản đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa. Vì vậy, muốn tạo dựng được đời sống văn hóa cơ sở ở vùng đồng bào Mông sinh sống, chính quyền địa phương cần nghiên cứu, phát huy những yếu tố tích cực trong cơ chế vận hành của các thiết chế xã hội truyền thống. | NHÂN HỌC VĂN HÓA THIẾT CHẾ XÃ HỘI CỔ TRUYỀN CỦA NGƯỜI MÔNG Ở CÁC TỈNH MIỀN NÚI PHÍA BẮC VỚI VẤNĐỀ XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CƠ SỞ BÙI THANH THỦY Tóm tắt Với người Mông, các thiết chế gia đình, dòng họ, làng bản đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa. Vì vậy, muốn tạo dựng được đời sống văn hóa cơ sở ở vùng đồng bào Mông sinh sống, chính quyền địa phương cần nghiên cứu, phát huy những yếu tố tích cực trong cơ chế vận hành của các thiết chế xã hội truyền thống; đồng thời hạn chế những yếu tố lạc hậu, không phù hợp. Việc xác định rõ tiêu chí gia đình văn hóa, bản văn hóa dựa theo nguyên tắc trên là nhiệm vụ trọng tâm, then chốt trong quá trình thực hiện các mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội cho cộng đồng người Mông mà Đảng và Nhà nước đã đề ra. Từ khóa: Thiết chế xã hội, người Mông, đời sống văn hóa Abstract To the Hmong people, their families and villages play a very important role in economic, social and cultural life. Therefore, in order to create the basic cultural life of the Hmong people, it is necessary to study and bring into play the positive factors in the operation mechanism of such social institutions as well as limit the backward, inappropriate factors at the same time. Well defining criteria of cultural families and cultural villages are key tasks in implementing the strategic objectives of the socioeconomic development that the Party and State have set. Keywords: social institutions, Hmong, cultural life 1. Đặt vấn đề gười Mông thuộc nhóm ngôn ngữ Mông – Dao, có nguồn gốc từ phương Bắc, di chuyển vào Việt Nam cách đây khoảng hơn 300 năm. Cộng đồng tộc người này sống tập trung chủ yếu ở miền núi phía Bắc Việt Nam, nhiều nhất là các tỉnh Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai, Sơn La, Yên Bái, Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang, trên những sơn nguyên có sự chia cắt bởi các khe núi, với độ cao từ 800m đến . Để duy trì được cuộc sống lâu dài trên những vùng núi cao, người Mông đã sớm thích nghi với từng vùng .
