Bài báo này công bố danh sách các loài bộ Cánh thẳng định loại được dựa trên bộ mẫu thu được tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên từ năm 2004 đến nay, đồng thời giới thiệu hệ thống cùng khóa định loại các họ thuộc bộ này ở Việt Nam. | HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 4 KHÓA ĐỊNH HỌ VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRA BỘ CÁNH THẲNG (INSECTA: ORTHOPTERA) TẠI KHU VỰC MIỀN TRUNG TRẦN THIẾU DƯ, TẠ HUY THỊNH Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật Nghiên cứu về bộ Cánh thẳng (Orthoptera) ở Việt Nam bắt đầu từ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 bởi các đợt khảo sát của người Pháp. Trong những thập niên gần đây, một số nhà côn trùng học người Nga đã nghiên cứu phân loại Cánh thẳng của Việt Nam dựa trên các vật mẫu nghiên cứu thu được ở nước ta từ sau năm 1954. Việc thống kê thành phần loài Cánh thẳng được thực hiện bởi các nhà khoa học Việt Nam với một số công trình liên quan nh ư: Viện Bảo vệ thực vật (1976, 1985, 1999), Mai Quý và nnk. (1981), Lưu Tham Mưu (1985, 2000); trong đó đáng chú ý nhất là công trình tổng kết toàn bộ khu hệ họ Châu chấu (Arcrididae) của Lưu Tham Mưu (2000). Trong một số năm gần đây, các đợt điều tra về đa dạng côn trùng dọc theo dãy Trường Sơn đã được cán bộ Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật tiến hành, qua đó một số lượng khá lớn mẫu vật bộ Cánh thẳng được thu thập. Bài báo này công bố danh sách các loài bộ Cánh thẳng định loại được dựa trên bộ mẫu thu được tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên từ năm 2004 đến nay, đồng thời giới thiệu hệ thống cùng khóa định loại các họ thuộc bộ này ở Việt Nam. I. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Vật mẫu nghiên cứu sử dụng trong nghiên cứu này được thu thập ở khu vực miền Trung và Tây Nguyên bởi nhóm nghiên cứu thuộc Phòng Hệ thống học côn trùng từ năm 2004 đến nay, đang lưu giữ tại Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật. Phương pháp thu thập vật mẫu được sử dụng là phương pháp điều tra thường quy trong nghiên cứu côn trùng như vợt, bẫy đèn, bắt tay. Các điểm điều tra tại khu vực nghiên cứu như sau: Tỉnh Thanh Hóa gồm các xã, thị trấn: Thọ Xương, Lam Sơn, Xuân Phú (Thọ Xuân); Luận Thành, Tân Thành (Thường Xuân); Yên Cát, Xuân Hòa, Hóa Quỳ (Như Xuân). Tỉnh Nghệ An gồm các xã, thị trấn: Tân Kỳ (Tân Kỳ); Thanh Mỹ (Thanh .