Trong công trình này, muốn trình bày một số kết quả về thành phần hoá học tinh dầu cây Xương sông ở một số khu vực khác nhau ở Việt Nam để tìm hiểu thêm về sự khác biệt về thành phần hóa của tinh dầu loài này. | HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 4 THÀNH PHẦN HOÁ HỌC CỦA TINH DẦU CÂY XƯƠNG SÔNG (BLUMEA LANCEOLARIA (Roxb.) Druce) Ở VIỆT NAM NGUYỄN THỊ CHUNG Trường Đại học Vinh TRẦN HUY THÁI Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật Xương sông có tên khoa ọc hlà Blumea lanceolaria (Roxb.) Druce, syn. Conyza lanceolaria Roxb., thuộc họ Cúc (Asteraceae). Là loại cây thảo, sống dai, cao khoảng 100 cm hay hơn. Toàn thân và lá khi vò có mùi thơm. Chi Xương sông có khoảng 75 loài, trong đó ở nước ta chi này có 31 loài. Cây được phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới châu Á như Lào, Campuchia, Ấn Độ, Indonesia, Philippin. Ở nước ta, cây mọc hoang dại khắp nơi và được trồng ở nhiều địa phương khác [3, 6, 8]. Nhân dân ta đã từ lâu trồng cây Xương sông để lấy lá non dùng làm gia vị gói chả nướng hay nấu thịt, cá, ốc. ngoài ra còn dùng Xương sông làm thuốc chữa cảm sốt, ho, suyễn, nôn mửa, đầy bụng, phù thũng, thấp khớp. Ở trong nước và trên thế giới mới chỉ có ít công trình nghiên cứu về thành phần hóa học của một số loài trong chi Xương sông và phát hiện được thành phần hoá học chính của tinh dầu cây Xương sông ở Việt Nam là methylthymol, trong khi đó theo một công bố khác, thành phần hoá học của tinh dầu Xương sông ở Ấn Độ là p-cymen (99,0%) [2, 5]. Theo Võ Văn Chi thì thành phần hóa học của loài Xương sông (Blumea lanceolaria) với thành phần chính là methylthymol chiếm (94,96%), p -cymen (3,3%) và limonen (0,1%) [8]. Theo Nguyễn Xuân Dũng và cộng sự thì thành phần hóa học của tinh dầu Xương sông có các thành phần chính là 5-methyl-2-isopropyl anisole (95%), ngoài ra còn một số lượng nhỏ của hợp chất p-cymen (3,3%), limonene (0,1%) [9]. Gần đây, theo Ngô Thị Lý và cs. (2004) thì thành phần hóa học chính của tinh dầu loài Blumea myriocephala là O-methylthymol (94,9%) [10]. Trong công trình này, chúng tôi muốn trình bày m ột số kết quả về thành phần hoá học tinh dầu cây Xương sông ở một số khu vực khác nhau ở Việt Nam để tìm hiểu thêm về sự khác .
