Những nghiên cứu về hóa học tuy chưa nhiều, song các kết quả thu được về các hoạt chất sinh học trong nhiều loài của một số chi thuộc họ Cỏ roi ngựa (Verbenaceae) cho thấy đây là một họ có nhiều triển vọng trong y dược. | HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 4 HỌ CỎ ROI NGỰA (VERBENACEAE) Ở VIỆT NAM - NGUỒN HOẠT CHẤT SINH HỌC PHONG PHÚ VÀ ĐẦY TRIỂN VỌNG LÃ ĐÌNH MỠI, CHÂU VĂN MINH, TRẦN HUY THÁI, TRẦN MINH HỢI, NINH KHẮC BẢN, PHAN VĂN KIỆM, LÊ MAI HƯƠNG Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam PHẠM THANH KỲ Trường Đại học Dược Hà Nội Trong Hệ thực vật Việt Nam, Cỏ roi ngựa (Verbenaceae) tuy là một họ không lớn, nhưng cũng rất đa dạng. Vũ Xuân Phương (2007) đã xây dựng khóa định loại và mô tả khá đầy đủ cho 26 chi với khoảng 140 loài và 21 thứ. Theo y học dân tộc ở nước ta cũng như nhiều nước trong khu vực, nhiều loài trong các chi Mò (Clerodendrum), Cách (Premna), Tử châu (Callicarpa), Bình linh (Vitex), Cỏ roi ngựa (Verbena), Lõi thọ ( Gmelina) đã được coi là cây thuốc chữa trị các bệnh về gan, mật, vàng da, đau dạ dày, kinh nguyệt không đều, bạch đới, viêm loét tử cung, viêm não B truyền nhiễm, huyết áp cao, lao phổi, viêm đường hô hấp trên, phong thấp. Những nghiên cứu về hóa học tuy chưa nhiều, song các kết quả thu được về các hoạt chất sinh học trong nhiều loài của một số chi thuộc họ Cỏ roi ngựa (Verbenaceae) cho thấy đây là một họ có nhiều triển vọng trong y dược. I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Vật liệu và phương pháp nghiên cứu Thu thập, kế thừa và hệ thống các thông tin, các kết quả nghiên cứu đã đạt được trong thời gian qua. Áp dụng các phương pháp điều tra thực địa, thu thập mẫu vật; kết hợp với phỏng vấn nhanh trong cộng đồng các dân tộc về những kinh nghiệm, những tri thức trong việc sử dụng các loài trong họ Cỏ roi ngựa (Verbenaceae). Mẫu vật sau khi thu thập đã được giám định tên khoa học, xử lý sơ bộ để ổn định hoạt chất và được tách chiết bằng MeOH, tạo hợp chất thô. Phân lập các hợp chất bằng sắc ký lớp mỏng (TLC), sắc ký lớp mỏng điều chế, sắc ký cột (CC), sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC). Xác định cấu trúc của các hợp chất bằng các phương pháp phổ hiện đại (phổ khối lượng (MS), phổ tử ngoại (UV), phổ cộng hưởng từ hạt nhân (NMR), phổ
