Với những giá trị dược liệu như vậy thì việc điều tra và xác định hàm lượng các hoạt chất trong cây Tật lê phân bố ở Việt Nam là rất cần thiết, nhằm góp phần chọn lọc giống, tạo nguồn nguyên liệu, bảo tồn nguồn gen và khai thác bền vững. | HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 4 ĐIỀU TRA VÀ XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG HOẠT CHẤT TRIBULOSIN TRONG CÂY TẬT LÊ (TRIBULUS TERRESTRIS L.) PHÂN BỐ Ở VIỆT NAM BÙI ĐÌNH THẠCH, NGUYỄN THỊ THU KIỀU, NGUYỄN HỮU HỖ, ĐẶNG VĂN SƠN Viện Sinh học Nhiệt đới PHÙNG VĂN TRUNG Viện Hóa học Tật lê, Gai chống, Gai ma vương (Tribulus terrestris L.) là loài thuộc họ Gai chống (Zygophyllaceae) có giá trị dược liệu rất cao, nó được dùng để chữa trị nhiều bệnh khác nhau như: bệnh về phổi, thận, hoa mắt, chóng mặt, bệnh về tim mạch, kháng nhiễm trùng, kích thích giới tính,. Nhiều nghiên cứu được công bố mới đây cho thấy Tật lê có chứa hàm lượng lớn saponin steroid (tribulosin, diosgenin, hecogenin, tigodenin,.), các saponin này có tác dụng kích thích quá trình sinh tổng hợp testosteron trong nam giới làm cơ thể luôn cường tráng, tươi trẻ và tăng sinh lực. Các sản phẩm được tách chiết từ Tật lê còn được dùng cho các vận động viên thể dục thể thao để tăng cường cơ bắp. Ngoài ra, người ta còn xác định được ở Tật lê có hoạt tính tăng cường miễn dịch và tăng sinh hồng cầu. Với những giá trị dược liệu như vậy thì việc điều tra và xác định hàm lượng các hoạt chất trong cây Tật lê phân bố ở Việt Nam là rất cần thiết, nhằm góp phần chọn lọc giống, tạo nguồn nguyên liệu, bảo tồn nguồn gen và khai thác bền vững. I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Tập hợp, phân tích và kế thừa các tư liệu khoa học đã có ở trong và ngoài nước về cây Tật lê. Điều tra ngoài thực địa theo tuyến và các điểm nghiên cứu. Các mẫu thu được cho việc phân tích và giám định tên khoa học có các số hiệu là BT1, BT2, BT3, PY1, PY2, PY3, ĐN1, ĐN2 và ĐN3 được thu thập ở 3 tỉnh đại diện cho vùng duyên hải miền Trung là Bình Thuận, Phú Yên và Đà Nẵng. Giám định tên khoa học bằng phương pháp hình thái so sá nh với các sách chuyên ngành và đối chiếu với các mẫu chuẩn được lưu trữ ở Bảo tàng thực vật thuộc Viện Sinh học Nhiệt đới. Xác định hàm lượng hoạt chất: Mẫu được phơi hoặc sấy khô, sau đó nghiền thành bột
