Cây Lá gan Pellionia latifolia (Blume) Boerl (Urticaceae) thu hái tại Yên Bái đã được sử dụng để chữa trị viêm gan cấp và mãn tính, gan nhiễm mỡ, men gan cao, viêm gan B, ngăn ngừa u xơ gan từ rất lâu đời. Bằng các phương pháp phân tích sắc ký cột, sắc ký bản mỏng đã phân lập được 5 hợp chất cycloartenol (1), -sitosterol (2), oleic acid (3), glucose (4) và daucosterol (5) từ cặn chiết etyl axetat của mẫu thân và lá cây Lá gan. Cấu trúc của các hợp chất này được xác định bằng các phương pháp hóa lý hiện đại: phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1H, 13C-NMR; khối phổ MS; phổ hồng ngoại IR. | Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, Tập 34, Số 4 (2018) 1-3 Nghiên cứu phân lập thành phần hóa học của cây Lá gan Pellionia latifolia (Blume) Boerl. (Urticaceae) thu hái ở Yên Bái Đặng Thị Tuyết Anh1, Nguyễn Thị Hiển3, Hoàng Thị Phương1, Nguyễn Tuấn Anh1, Ngô Quốc Anh1, Dương Hồng Anh2, Phạm Hùng Việt2*, Nguyễn Văn Tuyến1 Viện Hóa học, Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ Môi trường và Phát triển Bền vững (CETASD), Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN 3 Khoa Môi trường, Học viện Nông nghiệp Việt Nam 1 2 Nhận ngày 12 tháng 10 năm 2018 Chỉnh sửa ngày 06 tháng 11 năm 2018; Chấp nhận đăng ngày 12 tháng 11 năm 2018 Tóm tắt: Cây Lá gan Pellionia latifolia (Blume) Boerl (Urticaceae) thu hái tại Yên Bái đã được sử dụng để chữa trị viêm gan cấp và mãn tính, gan nhiễm mỡ, men gan cao, viêm gan B, ngăn ngừa u xơ gan từ rất lâu đời. Bằng các phương pháp phân tích sắc ký cột, sắc ký bản mỏng đã phân lập được 5 hợp chất cycloartenol (1), -sitosterol (2), oleic acid (3), glucose (4) và daucosterol (5) từ cặn chiết etyl axetat của mẫu thân và lá cây Lá gan. Cấu trúc của các hợp chất này được xác định bằng các phương pháp hóa lý hiện đại: phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1H, 13C-NMR; khối phổ MS; phổ hồng ngoại IR. Từ khóa: Pellionia latifolia, thành phần hóa học, cycloartenol. 1. Mở đầu chùm nhỏ, có màu trắng, cho quả xanh vào tháng 6 và chín vào tháng 7 [1]. Cây Lá gan thuộc họ Urticaceae (Tầm gai), tuy nhiên các cây thuộc họ này cũng ít được nghiên cứu. Cây Lá gan đã được sử dụng trong dân gian để chữa trị viêm gan cấp và mãn tính, gan nhiễm mỡ từ rất lâu đời. Trong các vị thuốc nam, cây Lá gan còn được dùng để điều trị và ngăn ngừa u xơ gan, men gan Cây Lá gan được tìm thấy nhiều ở các tỉnh vùng núi phía bắc của nước ta có tên khoa học là Pellionia latifolia (Blume) Boerl. (Urticaceae) cây thân gỗ nhỏ, lá to bè mọc đối xứng nhau, có viền lá cong, cuống dài, thân thẳng đứng và có màu nâu sẫm, hoa thường mọc thành .
