Là một nhà thơ có tài, Nguyễn Duy đã có những thử nghiệm trên rất nhiều thể thơ: Năm chữ, bảy chữ, thơ tự do, thơ lục bát. Mỗi thể thơ đều được Nguyễn Duy vận dụng sáng tạo, tìm tòi để lại một dấu ấn, một bản sắc riêng, một sự cách tân mới năm chữ của ông phản ánh cuộc sống một cách chân thực, cảm động. Việc sử dụng các hình thức nghệ thuật một cách tự nhiên, độc đáo tạo cho các bài thơ năm chữ một vẻ đẹp hiện đại, tự do, ẩn chứa nhiều nội dung, cảm xúc phong phú. | TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ THƠ NĂM CHỮ CỦA NGUYỄN DUY Nguyễn Thị Hoàng Hƣơng1 TÓM TẮT Là một nhà thơ có tài, Nguyễn Duy đã có những thử nghiệm trên rất nhiều thể thơ: năm chữ, bảy chữ, thơ tự do, thơ lục bát. Mỗi thể thơ đều được Nguyễn Duy vận dụng sáng tạo, tìm tòi để lại một dấu ấn, một bản sắc riêng, một sự cách tân mới năm chữ của ông phản ánh cuộc sống một cách chân thực, cảm động. Việc sử dụng các hình thức nghệ thuật một cách tự nhiên, độc đáo tạo cho các bài thơ năm chữ một vẻ đẹp hiện đại, tự do, ẩn chứa nhiều nội dung, cảm xúc phong phú. Mặc dù không chiếm ưu thế như thể thơ lục bát và tự do nhưng thơ năm chữ cũng góp phần làm nên thành công của Nguyễn Duy. Từ khóa: Thơ năm chữ, Nguyễn Duy. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Thơ năm chữ hay thơ ngũ ngôn, là một trong những thể thơ đƣợc sử dụng phổ biến và rất quen thuộc đối với ngƣời Việt Nam. Đây còn là một thể thơ truyền thống có từ xa xƣa, đƣợc dùng phổ biến trong một số thể loại của thơ ca dân gian nhƣ vè, hát dặm, đồng dao hay thơ cổ phong (ngũ ngôn cổ phong) và thơ Đƣờng (ngũ ngôn Đƣờng luật). Số tiếng trong câu thơ gồm có năm tiếng phối hợp với vần nhịp mang đến sự gần gũi và dễ đọc với ngƣời tiếp nhận. Thơ năm chữ có phần đi vào chiều sâu suy tƣ bởi những đặc trƣng riêng của nó. Do đặc trƣng của thơ năm chữ tƣơng đối ngắn, thể thơ này phù hợp để truyền đạt những nội dung mang chất suy tƣ của tác giả vào tác phẩm đến ngƣời đọc. Về nhịp thơ, thơ năm chữ có thể đọc theo nhịp, phổ biến là nhịp 3/2, có thể là nhịp 2/3, thậm chí là nhịp 1/4 hoặc 4/1. Về vần, thơ năm chữ sử dụng các vần liền, vần cách và gieo vần ở vị trí cuối câu hay giữa câu. Nhiều nhà thơ hiện đại đã sử dụng thể năm chữ để bộc lộ nội dung cảm xúc nhƣ Biển của Xuân Quỳnh, Thăm lúa của Trần Hữu Thung, Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ, Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải Mặc dù không chiếm ƣu thế nhƣ các thể thơ lục bát, thơ tự do, nhƣng với số lƣợng các bài thơ ngũ ngôn ít ỏi, phong cách Nguyễn Duy đã tìm thấy tiếng nói .
