Trong bài viết này, tác giả bàn thêm về bản chất, ý nghĩa của tự chủ đại học và các lý do để dẫn tới đề nghị: Cả Nhà nước và các trường đại học ở nước ta cần có sự thống nhất từ quan điểm tới hành động trong vấn đề này, trước hết thể hiện ở các văn bản có liên quan tới giáo dục đại học được ban hành kể từ năm 2018, trong đó có 2 bộ luật lớn về giáo dục nói chung, giáo dục đại học nói riêng. | diễn đàn khoa học - công nghệ Diễn đàn Khoa học - Công nghệ BÀN THÊM VỀ TỰ CHỦ ĐẠI HỌC Đỗ Trung Tá Vấn đề tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các trường đại học (sau đây gọi là tự chủ đại học) đang được xã hội quan tâm với nhiều luồng ý kiến khác nhau, đặc biệt từ khi Quốc hội thông qua quyết định sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục (2005) và Luật Giáo dục đại học (2012). Trong bài viết này, tác giả bàn thêm về bản chất, ý nghĩa của tự chủ đại học và các lý do để dẫn tới đề nghị: Cả Nhà nước và các trường đại học ở nước ta cần có sự thống nhất từ quan điểm tới hành động trong vấn đề này, trước hết thể hiện ở các văn bản có liên quan tới giáo dục đại học được ban hành kể từ năm 2018, trong đó có 2 bộ luật lớn về giáo dục nói chung, giáo dục đại học nói riêng. Quan niệm khác nhau về tự chủ đại học Trên thế giới có nhiều quan niệm khác nhau về tự chủ đại học (university autonomy) tùy theo nhận thức về vai trò của nhà nước đối với giáo dục đại học. Ở châu Âu, quan niệm tự chủ đại học thể hiện trên hai khía cạnh chính: (i) Thoát ra khỏi sự kiểm soát, hạn chế của các cơ quan quản lý nhà nước, của thị trường lao động, nhà cung cấp dịch vụ và các ảnh hưởng chính trị; (ii) Quyền tự do đưa ra các quyết định về cách thức tổ chức hoạt động cũng như mục tiêu sứ mạng của trường. Theo Hiệp hội quốc tế các trường đại học (International Association of Universities - IAU), tự chủ đại học là việc trường đại học được cho phép tự do cần thiết, không có sự can thiệp của bên ngoài trong việc sắp xếp tổ chức và điều hành nội bộ cũng như phân bổ nguồn tài chính và tạo thêm thu nhập từ các nguồn ngoài phần cấp phát của nhà nước; tự do trong việc tuyển dụng nhân lực và bố trí điều kiện làm việc; tự 16 do trong điều hành giảng dạy và nghiên cứu. Hiệp hội các trường đại học và học viện Canada định nghĩa, tự chủ đại học gồm các quyền lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ; lựa chọn, xét tuyển và kỷ luật sinh viên; thiết lập và kiểm soát chương trình đào tạo; ban hành các quy định tổ chức để triển .
