Nghiên cứu này xác định ngày bắt đầu gió mùa mùa hè, ngày bắt đầu mùa mưa ở khu vực Tây Nguyên và khẳng định được sự khác biệt giữa ngày bắt đầu mùa mưa ở khu vực Tây Nguyên và ngày bắt đầu gió mùa mùa hè. Cụ thể, ngày bắt đầu mùa mưa trung bình nhiều năm trên khu vực Tây Nguyên xảy ra sớm hơn ngày bắt đầu gió mùa mùa hè. | BÀI BÁO KHOA HỌC NGHIÊN CỨU NGÀY BẮT ĐẦU GIÓ MÙA MÙA HÈ, NGÀY BẮT ĐẦU MÙA MƯA Ở TÂY NGUYÊN VÀ KHẢ NĂNG DỰ BÁO THỜI ĐIỂM BẮT ĐẦU MÙA MƯA BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH CANON Phạm Thị Châm1, Trần Thị Thúy Nga1, Hoàng Đức Cường1, Nguyễn Đăng Quang1 Tóm tắt: Nghiên cứu này xác định ngày bắt đầu gió mùa mùa hè, ngày bắt đầu mùa mưa ở khu vực Tây Nguyên và khẳng định được sự khác biệt giữa ngày bắt đầu mùa mưa ở khu vực Tây Nguyên và ngày bắt đầu gió mùa mùa hè. Cụ thể, ngày bắt đầu mùa mưa trung bình nhiều năm trên khu vực Tây Nguyên xảy ra sớm hơn ngày bắt đầu gió mùa mùa hè. Phương pháp phân tích tương quan Canon đã được sử dụng để thử nghiệm dự báo và đánh giá kết quả dự báo ngày bắt đầu mùa mưa cho khu vực Tây Nguyên cho ba năm 2015, 2016, 2017 với các nhân tố dự báo được tuyển chọn là nhiệt độ bề mặt biển, bức xạ sóng dài và gió vĩ hướng trên mực 850 trung bình ba tháng đầu năm. Kết quả cho thấy phân tích tương quan Canon có thể áp dụng được trong nghiệp vụ dự báo hạn dài (hạn tháng, mùa) đối với ngày bắt đầu mùa mưa ở khu vực Tây Nguyên. Từ khóa: Mùa mưa Tây Nguyên, Ngày bắt đầu gió mùa mùa hè, Ngày bắt đầu mùa mưa ở Tây Nguyên, Phân tích Cannon. Ban Biên tập nhận bài: 12/10/2017 1. Mở đầu Ngày phản biện xong: 10/11/2017 Khu vực Tây Nguyên của Việt Nam thuộc bán đảo Đông Dương nằm trong đới chuyển tiếp và là nơi giao tranh của ba hệ thống gió mùa mùa hè Ấn Độ (ISM), gió mùa mùa hè tây-bắc Thái Bình Dương (WNPSM), gió mùa mùa hè Đông Á (EASM). Với địa hình cao và phức tạp, lại nằm trong khu vực giao tranh giữa các hệ thống gió mùa, nên đặc trưng mùa mưa tại khu vực Tây Nguyên có các đặc trưng khác biệt so với mùa mưa tại các khu vực gió mùa khác trên thế giới. Các quan niệm trước đây cho rằng mùa mưa trên khu vực Tây Nguyên bắt đầu trùng với thời điểm bắt đầu mùa gió mùa mùa hè (GMMH), hay nói cách khác nguyên nhân gây mưa trên khu vực Tây Nguyên là do GMMH. Do vậy, các nghiên cứu trước đây về ngày bắt đầu GMMH cho khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ thường tính đến .
