Những năm vừa qua, nhiều giải pháp phòng, chống hạn hán đã được Nhà nước và Nhân dân tăng cường thực hiện, nhưng tình trạng hạn hán vẫn diễn biến ngày càng phức tạp. Bài báo này tổng kết một số đợt hạn hán điển hình đã xuất hiện trong thời gian gần đây, phân tích nguyên nhân và tổng hợp các biện pháp phòng, chống hạn hán đã được thực hiện. | NGHIÊN CỨU & TRAO ĐỔI HẠN VÀ CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG Ở VIỆT NAM Nguyễn Mạnh Hùng – Tổng cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ạn hán là một loại thiên tai, có thể xảy ra mọi nơi, cả vùng mưa ít và vùng mưa nhiều, cả trong mùa cạn và mùa lũ, trên diện rộng hay cục bộ. Ở Việt Nam, hạn hán xảy ra tương đối thường xuyên, chỉ sau bão và lũ, với xu thế ngày càng khắc nghiệt do tác động của biến đổi khí hậu. Những năm vừa qua, nhiều giải pháp phòng, chống hạn hán đã được Nhà nước và Nhân dân tăng cường thực hiện, nhưng tình trạng hạn hán vẫn diễn biến ngày càng phức tạp. Bài báo này tổng kết một số đợt hạn hán điển hình đã xuất hiện trong thời gian gần đây, phân tích nguyên nhân và tổng hợp các biện pháp phòng, chống hạn hán đã được thực hiện. H 1. Diễn biến một số đợt hạn hán đã xảy ra Theo số liệu theo dõi, trong khoảng 50 năm gần đây, có gần 40 năm hạn hán xảy ra ở mức độ khác nhau và ở hầu hết các vùng trong cả nước, làm ảnh hưởng đến cây trồng, vật nuôi và đời sống dân sinh. Diễn biến và đặc điểm một số đợt hạn hán điển hình của từng vùng như sau: a. Các khu vực miền núi phía bắc, trung du và Đồng bằng Bắc Bộ Đây là khu vực có mùa mưa kết thúc vào khoảng tháng 10 hàng năm. Hạn hán thường xảy ra ở những năm lượng mưa bị thiếu hụt, các hồ chứa không tích đủ dung tích thiết kế. Thời gian hạn xảy ra chủ yếu vào vụ đông xuân và đầu vụ mùa. Điển hình, đợt hạn hán từ cuối năm 1998 đến tháng 4/1999 làm ảnh hưởng đến ha lúa (hạn nặng ha), ha ràu màu và cây trồng khác; đợt thiếu nước từ tháng 1 đến tháng 4/2004, mực nước sông Hồng xuống thấp nhất trong vòng 40 năm, dung tích trữ của các hồ chứa đều thấp hơn thiết kế, các địa phương phải huy động mọi nguồn lực để chống hạn. Khoảng hơn 10 năm trở lại đây, nguồn nước ở hạ du hệ thống sông Hồng bị thiếu hụt nghiêm trọng; mực nước sông Hồng tại Hà Nội từ tháng 12 đến tháng 5 thấp hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN) từ 0,50 - 1,1m, không bảo đảm cung cấp cho các công trình thủy lợi lấy nước, .
