Trong bài báo này, các yếu tố hoàn lưu vận tải ẩm, gió ở mực 10m và 850hPa, khí áp mực biển được tính trên cơ sở số liệu tái phân tích độ phân giải 0,5x0,5 độ kinh vĩ và 2,5x2,5 độ kinh vĩ của NCEP/NCAR thời kì 1980-2007, sự hụt mưa ở Tây Nguyên trong tháng 5 được phân tích qua số liệu của 12 trạm và số liệu tái phân tích Aphrodite với độ phân giải 0,250 x 0,250. Kết quả cho thấy, El Nino gây hụt mưa tháng 5 ở Tây Nguyên trung bình 16,7%. Sự hụt mưa trong điều kiện El Nino là do hoàn lưu gió mùa tây nam trên vịnh Bengal yếu hơn trung bình nhiều năm dẫn đến hình thành một hoàn lưu xoáy thuận ở đây. Hoàn lưu xoáy thuận này làm giảm lượng ẩm từ Ấn Độ Dương đến khu vực Tây Nguyên. | NGHIÊN CỨU & TRAO ĐỔI SỰ THIẾU HỤT LƯỢNG MƯA THÁNG 5 Ở TÂY NGUYÊN KHI CÓ ELNONO VÀ VAI TRÒ CỦA VẬN TẢI ẨM ThS. Vũ Văn Thăng, PGS. TS. Nguyễn Văn Thắng, TS. Nguyễn Văn Hiệp và Đỗ Thị Nương Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu GS. TS. Nguyễn Trọng Hiệu - Trung tâm Khoa học Công nghệ Khí tượng Thủy văn và Môi trường TS. Hoàng Đức Cường- Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương rong bài báo này, các yếu tố hoàn lưu vận tải ẩm, gió ở mực 10m và 850hPa, khí áp mực biển được tính trên cơ sở số liệu tái phân tích độ phân giải 0,5x0,5 độ kinh vĩ và 2,5x2,5 độ kinh vĩ của NCEP/NCAR thời kì 1980-2007, sự hụt mưa ở Tây Nguyên trong tháng 5 được phân tích qua số liệu của 12 trạm và số liệu tái phân tích Aphrodite với độ phân giải 0,250x0,250. Kết quả cho thấy, El Nino gây hụt mưa tháng 5 ở Tây Nguyên trung bình 16,7%. Sự hụt mưa trong điều kiện El Nino là do hoàn lưu gió mùa tây nam trên vịnh Bengal yếu hơn trung bình nhiều năm dẫn đến hình thành một hoàn lưu xoáy thuận ở đây. Hoàn lưu xoáy thuận này làm giảm lượng ẩm từ Ấn Độ Dương đến khu vực Tây Nguyên. T 1. Giới thiệu Vận tải ẩm có mối quan hệ với mưa trên một số khu vực, đặc biệt là các khu vực chịu ảnh hưởng của gió mùa. Sự thiếu hụt nguồn ẩm là nguyên nhân gây ra hạn hán ở một số vùng, đặc biệt khi có El Nino [2, 3]. Dưới tác động của El Nino, hạn hán kéo dài trên nhiều vùng khí hậu của Việt Nam, có năm đến 5-7 tháng [2]. Nguyễn Đức Ngữ [1] đã chỉ ra rằng, El Nino tác động mạnh đến hạn hán ở khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Tuy nhiên, các kết quả nghiên cứu này chủ yếu là sử dụng phương pháp phân tích thống kê. Bài báo này trình bày cơ chế hoàn lưu gây hụt mưa tháng 5 ở Tây Nguyên khi có El Nino. 2. Phương pháp và số liệu nghiên cứu Tổng vận tải ẩm trong khí quyển được tính [3]: ೞ ܳ ൌ න ሺܸ ݍ ሻ݀ ( 1) ଷ Vận tải ẩm vĩ hướng (Qu, kgm1s-1) và kinh hướng (Qv, kgm 1s-1): ೞ ܳ௨ ൌ න ሺ ݍݑ ሻ݀ ( .
