Bách bộ là loại dược liệu quý từ thiên nhiên đã được sử dụng từ hàng ngàn năm nay trong bồi bổ sức khỏe và chữa bệnh. Bách bộ có chứa nhiều hợp chất quý trong đó phải kể đến nhóm hợp chất alkaloid có tác dụng chống ho, chữa các bệnh về da, ung thư gan. Nghiên cứu được thực hiện trên cơ sở khảo sát một số yếu tố ảnh hưởng đến quá trình chiết xuất alkaloid trong rễ củ bách bộ tại Thái Nguyên gồm thời gian chiết xuất, nhiệt độ chiết xuất, tỷ lệ nguyên liệu/ dung môi, các dung môi chiết xuất là cloroform, ethanol và methanol. | ISSN: 1859-2171 TNU Journal of Science and Technology 194(01): 91 - 96 XÂY DỰNG QUY TRÌNH CHIẾT XUẤT ALKALOID TỪ RỄ CỦ CÂY BÁCH BỘ PHÂN BỐ TẠI THÁI NGUYÊN Đồng Quang Huy1*, Nguyễn Ngọc Minh1, Nguyễn Quốc Thịnh1, Nguyễn Khắc Tùng1 , Lê Thu Hoài2 1 Trường Đại học Y Dược - ĐH Thái Nguyên, 2Trường Cao đẳng Y tế Thái Nguyên TÓM TẮT Bách bộ là loại dược liệu quý từ thiên nhiên đã được sử dụng từ hàng ngàn năm nay trong bồi bổ sức khỏe và chữa bệnh. Bách bộ có chứa nhiều hợp chất quý trong đó phải kể đến nhóm hợp chất alkaloid có tác dụng chống ho, chữa các bệnh về da, ung thư gan. Nghiên cứu được thực hiện trên cơ sở khảo sát một số yếu tố ảnh hưởng đến quá trình chiết xuất alkaloid trong rễ củ bách bộ tại Thái Nguyên gồm thời gian chiết xuất, nhiệt độ chiết xuất, tỷ lệ nguyên liệu/ dung môi, các dung môi chiết xuất là cloroform, ethanol và methanol. Kết quả nghiên cứu cho thấy hàm lượng alkaloid trong rễ củ bách bộ tại Thái Nguyên là 1,18% so với tổng khối lượng nguyên liệu, kết quả phân tích cho thấy khối lượng và hàm lượng alcaloid bị ảnh hưởng bởi 2 yếu tố khảo sát chính là nhiệt độ chiết và thời gian chiết. Thời gian chiết xuất là 4 giờ, nhiệt độ chiết xuất là 60 oC, dung môi là ethanol 80o, tỷ lệ dược liệu dung môi 1/8 cho khối lượng cắn 0,172 g và hàm lượng alkaloid toàn phần là 57,17%. Quá trình chiết xuất alkaloid toàn phần được thực hiện bằng phương pháp ngâm có tác động của siêu âm, định lượng alcaloid toàn phần tính theo tuberostemonin theo phương pháp chuẩn độ acid- base. Từ khóa: chiết xuất, alcaloid, bách bộ Ngày nhận bài: 29/11/2018; Ngày hoàn thiện: 12/12/2018; Ngày duyệt đăng: 31/01/2019 BUILDING ALCALOID EXTRACT PROCESSING FROM THE ROOTS OF STEMONA IN THAI NGUYEN Dong Quang Huy1*, Nguyen Ngoc Minh1, Nguyen Quoc Thinh1, Nguyen Khac Tung1, Le Thu Hoai2 1 University of Medical and Pharmacy - TNU,2Thai Nguyen College of Medical ABSTRACT Stemona is a precious medicine from nature that has been used for thousands of years in health and healing .