Liệu pháp miễn dịch ung thư được đề xuất cách đây nhiều thập kỷ nhưng gần đây mới được nhận ra là một hướng tiếp cận đầy hứa hẹn để cách mạng hóa việc điều trị ung thư. Kháng thể đồng đặc hiệu đóng vai trò tập hợp các tế bào miễn dịch tham gia và tiêu diệt các tế bào khối u, chúng đang được nghiên cứu ở giai đoạn lâm sàng và sẽ trở thành thế hệ tiếp theo của các liệu pháp dựa trên kháng thể. | Trần Thị Thanh Hương Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 187(11): 75 - 80 KHÁNG THỂ ĐỒNG ĐẶC HIỆU – MỘT HƯỚNG ĐI MỚI TRONG LIỆU PHÁP MIỄN DỊCH CHỐNG UNG THƯ Trần Thị Thanh Hương* Trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông – ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Liệu pháp miễn dịch ung thư được đề xuất cách đây nhiều thập kỷ nhưng gần đây mới được nhận ra là một hướng tiếp cận đầy hứa hẹn để cách mạng hóa việc điều trị ung thư. Kháng thể đồng đặc hiệu đóng vai trò tập hợp các tế bào miễn dịch tham gia và tiêu diệt các tế bào khối u, chúng đang được nghiên cứu ở giai đoạn lâm sàng và sẽ trở thành thế hệ tiếp theo của các liệu pháp dựa trên kháng thể. Dựa trên hình dạng, các kháng thể đồng đặc hiệu có thể được chia thành 2 nhóm: Nhóm giống IgG và các phân tử phân đoạn đồng đặc hiệu. Các kháng thể đồng đặc hiệu giống IgG giữ lại cấu trúc của một phân tử IgG với một vùng Fc chức năng, nó có thể gây độc tế bào phụ thuộc kháng thể hoặc độc tính gây độc có thể làm tăng thời gian bán hủy huyết thanh do kích thước phân tử lớn và cơ chế tái chế FcRn qua trung gian. Tuy nhiên, việc sản xuất kháng thể loại này có một số khó khăn nhất định về việc bắt cặp của chuỗi nặng và chuỗi nhẹ, người ta đã đề xuất một số giải pháp để khắc phục vấn đề này. Các phân tử phân đoạn đồng đặc hiệu có khả năng liên kết kháng nguyên mạnh, chúng có kích thước nhỏ hơn nên có khả năng thâm nhập mô khối u tốt hơn và đảm bảo hiệu quả điều trị mạnh hơn. Từ khóa: ung thư; miễn dịch; kháng thể đồng đặc hiệu; Fc; bắt cặp. MỞ ĐẦU* Ung thư là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới. Sau nhiều thập kỷ nghiên cứu và phát triển chuyên sâu, tỷ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư đã được cải thiện đáng kể. Ví dụ, bệnh bạch cầu myeloid mãn tính (CML - chronic myeloid leukemia), vốn từng là một căn bệnh gây tử vong do phản ứng tổng hợp oncogene BCRABL thì nay có thể dễ dàng kiểm soát nhờ các thuốc ức chế tyrosine kinase [1]. Tuy nhiên, đối với nhiều bệnh ung thư khác, vẫn còn thiếu phương pháp điều
