Bài viết trình bày việc xây dựng tiêu chuẩn cơ sở của dược liệu Phèn đen (Phyllanthus reticulates Poir.), Seo gà (Pteris serrulata .), Mơ lông (Paederia foetida L.) thu hái tại Thái Nguyên. | Phạm Thùy Linh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 187(11): 179 - 185 CHUẨN HÓA MỘT SỐ NGUYÊN LIỆU CỦA BÀI THUỐC CHỮA HỘI CHỨNG LỴ (PHÈN ĐEN, MƠ LÔNG, SEO GÀ, CỎ TRANH, GỪNG) Phạm Thùy Linh*, Đinh Phương Liên, Nông Thị Anh Thư Trường Đại học Y Dược - ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Mục tiêu: Xây dựng tiêu chuẩn cơ sở của dược liệu Phèn đen (Phyllanthus reticulates Poir.), Seo gà (Pteris serrulata .), Mơ lông (Paederia foetida L.) thu hái tại Thái Nguyên. Phương pháp nghiên cứu: Mô tả dược liệu; quan sát tiêu bản vi phẫu; quan sát tiêu bản bột; định tính bằng các phản ứng hóa học [1], [2]; xác định chất chiết được và mất khối lượng do làm khô theo phương pháp ghi trong Dược điển Việt Nam IV [2]. Kết quả: Phèn đen có chứa flavonoid, tanin; độ ẩm không được vượt quá 14,5% và chất chiết được không ít hơn 4,3%. Seo gà có chứa flavonoid, coumarin, acid hữu cơ, đường khử, sterol; độ ẩm không được vượt quá 14,4% và chất chiết được không được ít hơn 1,4%. Mơ lông có chứa alcaloid, caroten, tinh dầu; độ ẩm không được vượt quá 13,8% và chất chiết được không ít hơn 12,9%. Kết luận: Đã xây dựng tiêu chuẩn cơ sở của dược liệu Phèn đen, Seo gà và Mơ lông. Từ khóa: Phèn đen, Seo gà, Mơ lông, hội chứng lỵ, Thái Nguyên ĐẶT VẤN ĐỀ* Bệnh lỵ trực khuẩn là bệnh truyền nhiễm lây qua đường tiêu hóa do trực khuẩn lỵ (Shigella) gây nên. Trực khuẩn lỵ gây tổn thương đại tràng. Lâm sàng biểu hiện bằng hội chứng lỵ và hội chứng nhiễm trùng – nhiễm độc (nổi bật là nhiễm độc thần kinh và tim mạch). Hội chứng lỵ gây ra nhiều tổn thương về mặt tinh thần cho người bệnh. Bệnh dễ phát thành dịch, diễn biến thường lành tính, ít có nguy cơ tử vong. Hàng năm có khoảng 140 triệu người mắc, người tử vong. Việt Nam là nước có tỷ lệ mắc bệnh cao [6]. Các thuốc tây y để điều trị gồm nhiều nhóm thuốc khác nhau như kháng sinh, trợ tim, hạ sốt, an thần, giảm đau mà nếu dùng lâu sẽ gây ra nhiều tác dụng. Trong khi đó, nước ta có nguồn dược liệu phong phú, nhân dân ta có nhiều kinh nghiệm sử dụng các vị .
