Phú Lương là huyện miền núi phía Bắc của tỉnh Thái Nguyên, nơi có khá đông người dân tộc Sán Dìu sinh sống. Dân tộc Sán Dìu có nguồn gốc là người Quảng Đông (Trung Quốc) di cư sang nước ta cách đây mấy trăm năm. Hiện nay, vẫn còn một bộ phận rất lớn người Sán Dìu sử dụng tiếng nói, chữ viết và phong tục tập quán của người Quảng Đông, cùng với đó là nhiều kinh nghiệm sử dụng cây cỏ làm thuốc rất độc đáo. Nghiên cứu góp phần phổ biến rộng rãi các bài thuốc đến người dân và có thêm tư liệu cho nghiên cứu dược lý hiện đại. | Phó Thị Thúy Hằng và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 184(08): 121 - 127 XÁC ĐỊNH THÀNH PHẦN THỰC VẬT VÀ CÁC LOÀI QUÝ HIẾM CÓ TRONG MỘT SỐ BÀI THUỐC CỦA ĐỒNG BÀO DÂN TỘC SÁN DÌU Ở HUYỆN PHÚ LƯƠNG - THÁI NGUYÊN Phó Thị Thúy Hằng*, Nguyễn Huy Hoàng Trường Đại học Y Dược - ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Phú Lương là huyện miền núi phía Bắc của tỉnh Thái Nguyên, nơi có khá đông người dân tộc Sán Dìu sinh sống. Dân tộc Sán Dìu có nguồn gốc là người Quảng Đông (Trung Quốc) di cư sang nước ta cách đây mấy trăm năm. Hiện nay, vẫn còn một bộ phận rất lớn người Sán Dìu sử dụng tiếng nói, chữ viết và phong tục tập quán của người Quảng Đông, cùng với đó là nhiều kinh nghiệm sử dụng cây cỏ làm thuốc rất độc đáo. Tuy nhiên, nhiều bài thuốc có giá trị và hiệu quả của người Sán Dìu còn rất ít người quan tâm và biết đến. Vì vậy, nghiên cứu được tiến hành với mục tiêu: Thu thập một số bài thuốc được đồng bào dân tộc Sán Dìu nơi đây dùng chữa bệnh; thống kê định loại các loài cây cỏ có giá trị sử dụng làm thuốc; xác định những cây cỏ quý hiếm tại huyện Phú Lương có nguy cơ tuyệt mẫu, cần được bảo tồn. Nghiên cứu sử dụng phương pháp phỏng vấn, phương pháp thu thập và xử lí mẫu, phương pháp phân loại thực vật đã thu được các kết quả sau: Thống kê được 67 loài thực vật thuộc 37 họ, 29 bộ, 3 ngành (ngành dương xỉ, ngành hạt trần và ngành hạt kín); thống kê được 10 nhóm bệnh và thu thập được 23 bài thuốc được đồng bào Sán Dìu ở huyện Phú Lương - Thái Nguyên sử dụng để chữa bệnh. Trong các bài thuốc có sử dụng 09 loài cây cỏ thuộc danh mục cây thuốc quý hiếm cần bảo vệ. Nghiên cứu góp phần phổ biến rộng rãi các bài thuốc đến người dân và có thêm tư liệu cho nghiên cứu dược lý hiện đại. Từ khóa: dân tộc Sán Dìu, Phú Lương-Thái Nguyên, cây cỏ, bài thuốc ĐẶT VẤN ĐỀ* Từ xa xưa, cha ông ta đã biết sử dụng cây cỏ để chữa bệnh, nhờ đó tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu trong việc sử dụng cây cỏ làm thuốc. Tuy nhiên, rất nhiều bài thuốc có giá trị và hiệu quả cao
