Trong văn học Ấn Độ cổ đại, hình tượng người phụ nữ với những vẻ đẹp về hình thức, phẩm chất nhân cách bên trong như đức hạnh, tình yêu thương bao la đối với con người và cảnh vật, sự thủy chung, sự chịu đựng đáng trân trọng của người phụ nữ trong mối quan hệ với các vấn đề xã hội (tôn giáo, đẳng cấp, hôn nhân) theo quan niệm của giáo lí Dharma được dân tộc Ấn Độ ngợi ca, trân trọng. | JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Social Sci., 2017, Vol. 62, Iss. 7, pp. 19-25 This paper is available online at DOI: HÌNH TƯỢNG NGƯỜI PHỤ NỮ TRONG VĂN HỌC ẤN ĐỘ CỔ ĐẠI Lê Thị Bích Thủy Vụ Các trường chính trị, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Tóm tắt. Trong văn học Ấn Độ cổ đại, hình tượng người phụ nữ với những vẻ đẹp về hình thức, phẩm chất nhân cách bên trong như đức hạnh, tình yêu thương bao la đối với con người và cảnh vật, sự thủy chung, sự chịu đựng đáng trân trọng của người phụ nữ trong mối quan hệ với các vấn đề xã hội (tôn giáo, đẳng cấp, hôn nhân) theo quan niệm của giáo lí Dharma được dân tộc Ấn Độ ngợi ca, trân trọng. Với tất cả phẩm chất tốt đẹp, những người phụ nữ ấy xứng đáng được xem là “khuôn vàng thước ngọc” của hình tượng người phụ nữ Ấn Độ cổ đại, là hình ảnh đặc trưng cho nền văn hóa Ấn Độ. Từ khóa: Hình tượng người phụ nữ, văn học Ấn Độ cổ đại, sử thi Ramayana, sử thi Mahabharata, kịch thơ Sơkuntơla. 1. Mở đầu Diện mạo văn hóa của mỗi dân tộc được xem là tiêu chí đánh giá sự tiến bộ, là tấm gương phản ánh rõ nét nhất tâm hồn, tinh thần, tính cách của mỗi mỗi dân tộc và văn học là thành tố quan trọng của văn hóa để phản ánh trung thực cuộc sống. Với lịch sử hình thành và phát triển, nền văn hóa Ấn Độ luôn coi trọng đời sống tâm linh, luôn hòa hợp giữa mộng và thực, đạo và đời, ý thức tôn trọng và lưu giữ truyền thống, phát triển không đứt quãng với “đặc điểm nổi bật là tính nhân văn của nó” được thể hiện trong các tác phẩm văn học qua những hình tượng nhân vật là “những phương tiện đặc thù của nghệ thuật để phản ánh hiện thực khách quan” [8; 27]. Ở mỗi thời đại đều có những kiểu mẫu đại diện nhất định để phản ánh đời sống văn hóa xã hội cũng như tính cách, tâm hồn dân tộc Ấn Độ, trong đó người phụ nữ cũng là một hình tượng nhân vật điển hình. Ở bài viết này, chúng tôi tập trung tìm hiểu hình tượng người phụ nữ trong văn học Ấn Độ cổ đại với những vẻ đẹp trở thành “khuôn vàng thước .