Thơ nữ đương đại Việt Nam giai đoạn từ 1986 đến nay phát triển hết sức đa dạng, phong phú và có những đóng góp rất lớn đối với quá trình đổi mới, hội nhập thơ Việt trên cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật. Khi nghiên cứu mảng thơ ca này, ở phương diện chủ đề tư tưởng, chúng tôi nhận thấy việc các nhà thơ nữ thể hiện việc xác lập bản thể rất mạnh mẽ, dứt khoát như một tiếng nói khẳng định quyền năng của giới mình. Đây là nội dung chúng tôi đặt ra và luận giải trong bài viết này. | JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Social Sci., 2017, Vol. 62, Iss. 7, pp. 56-63 This paper is available online at DOI: THƠ NỮ ĐƯƠNG ĐẠI VÀ HÀNH TRÌNH XÁC LẬP BẢN THỂ Nguyễn Thị Hưởng Học viện Khoa học Xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam Tóm tắt. Thơ nữ đương đại Việt Nam giai đoạn từ 1986 đến nay phát triển hết sức đa dạng, phong phú và có những đóng góp rất lớn đối với quá trình đổi mới, hội nhập thơ Việt trên cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật. Khi nghiên cứu mảng thơ ca này, ở phương diện chủ đề tư tưởng, chúng tôi nhận thấy việc các nhà thơ nữ thể hiện việc xác lập bản thể rất mạnh mẽ, dứt khoát như một tiếng nói khẳng định quyền năng của giới mình. Đây là nội dung chúng tôi đặt ra và luận giải trong bài viết này. Từ khóa: Thơ nữ đương đại, văn học nữ quyền, ý thức nữ quyền, thiên tính nữ, bản năng nữ. 1. Mở đầu Văn học nữ quyền không phải là văn học mang nội dung nữ quyền mà là sự ý thức, khả năng phản kháng và giải trung tâm [1-4]. Đó là ý thức chấp nhận thân phận người nữ như là một đặc thù tâm sinh lí nhưng phản kháng lại mọi bất công mang tính lịch sử và văn hóa dành cho nữ giới, từ đó giải trung tâm nam quyền với những thiết chế cũ với cái nhìn lệch lạc, triệt tiêu bản thể nữ. Bởi vậy, hành trình xác lập bản thể nữ là nấc thang đầu tiên nhằm khẳng định đặc thù giới, xác tín cá biệt nữ. Hành trình này được các nhà thơ nữ Việt Nam đương đại diễn ngôn bằng việc tự ý thức về thân thể nữ, khẳng định thiên tính nữ và nhìn sâu hơn vào bản năng nữ. Ở cấp độ nào, các tác giả nữ đương đại cũng cho thấy một cái nhìn chân thật, một cách thể hiện trung thực và một nội hàm mang giá trị nhân văn sâu sắc. 2. . Nội dung nghiên cứu Tự ý thức về thân thể nữ như một ưu thế thiên tạo Khi xem vấn đề vóc dáng của người phụ nữ được đề cập đến trong thơ như một biểu hiện của ý thức nữ quyền không hẳn là sự suy luận từ nội tại văn bản tác phẩm. Biểu hiện này còn cần được lí giải như một trạng thái ý thức xã