Đậu Nho nhe (Vigna umbellata) còn gọi là đậu gạo được biết đến là loài cây cung cấp dinh dưỡng cho người và động vật, đồng thời là loại cây phân xanh phủ đất tốt đối với đồi núi. Cây, lá non và quả non được dùng làm rau ăn hạt. Đậu Nho nhe thu tại tỉnh Yên Bái (NN01_YB) và tỉnh Hà Giang (NN02_HG) thuộc dạng thân bò, leo, trên thân có nhiều lông tơ nhám. Lá có 3 lá chét, hình quả tim có lông tơ nhám. Hoa màu vàng và tự nở ở nách. | Thái Thị Hòa và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 180(04): 187 - 192 ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI, GIẢI PHẪU, HÓA SINH VÀ MÃ VẠCH DNA CỦA HAI MẪU ĐẬU NHO NHE THU TẠI YÊN BÁI VÀ HÀ GIANG Thái Thị Hòa, Đỗ Thị Kim Oanh, Kiều Thị Trà Giang, Nguyễn Thị Thanh, Nguyễn Hữu Quân* Trường Đại học Sư phạm - ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Đậu Nho nhe (Vigna umbellata) còn gọi là đậu gạo được biết đến là loài cây cung cấp dinh dưỡng cho người và động vật, đồng thời là loại cây phân xanh phủ đất tốt đối với đồi núi. Cây, lá non và quả non được dùng làm rau ăn hạt. Đậu Nho nhe thu tại tỉnh Yên Bái (NN01_YB) và tỉnh Hà Giang (NN02_HG) thuộc dạng thân bò, leo, trên thân có nhiều lông tơ nhám. Lá có 3 lá chét, hình quả tim có lông tơ nhám. Hoa màu vàng và tự nở ở nách. Vùng gen ITS2 của 2 giống đậu Nho nhe thu tại tỉnh Yên Bái và Hà Giang có kích thước 480 bp; độ tương đồng di truyền của 2 giống đạt 99,8% và có sự khác nhau tại 3 vị trí nucleotide. Hàm lượng protein tan tổng số của 2 mẫu đậu Nho nhe NN01_YB và NN02_HG lần lượt đạt 30,3 và 30,0 mg/100 g hạt. Hoạt tính α-amylase có trong mầm hạt đậu Nho nhe của 2 mẫu NN01_YB và NN02_HG sau 3 ngày lần lượt đạt 1,2 và 1,0 U/mg. Hoạt tính protease trong mầm hạt đậu Nho nhe của 2 mẫu NN01_YB và NN02_HG sau 3 ngày lần lượt đạt 2,2 và U/mg. Từ khóa: Đậu nho nhe, mã vạch DNA, ITS2, α-amylase, protease MỞ ĐẦU* Đậu Nho nhe (Vigna umbellata) còn gọi là đậu gạo, được biết đến là loài thực vật thuộc họ đậu, phân bố đa dạng, thích nghi tốt với các loại môi trường có nhiệt độ nóng ẩm đến cận nhiệt đới và khí hậu ôn hòa. Đậu Nho nhe phân bố ở miền Nam Trung Quốc, miền Bắc Việt Nam, Lào, Thái Lan và Ấn Độ. Đậu Nho nhe có tên khoa học là V. umbellata var gracilis đã được phát hiện lần đầu tiên ở Ấn Độ [5]. Saravanakumar và cộng sự (2003) [10] đã thực hiện các nghiên cứu về di truyền và mối quan hệ về sinh thái, địa lý của một số loài đậu Nho nhe. Năm 1996, De Carvalho và cộng sự nhận thấy hàm lượng protein của các loài đậu Nho nhe hoang dại như Vigna minima cao
