Đề tài với mục tiêu nhằm đánh giá được tình hình sản xuất lúa; tuyển chọn được giống lúa năng suất cao 60-70 tạ/ha, chống chịu bạc lá, thích ứng cho các vùng trồng lúa các tỉnh Trung du miền núi phía Bắc, xây dựng được quy trình canh tác giống lúa mới tại các tỉnh Trung du miền núí phía Bắc; xây dựng mô hình sản xuất lúa năng suất cao, chống chịu bệnh bạc lá ở các tỉnh Trung du miền núi phía Bắc; hiệu quả kinh tế tăng 10-15%. | I. ĐẶT VẤN ĐỀ: Hiện nay có hàng trăm giống lúa trồng ngoài sản suất nhƣng chỉ có khoảng 10 giống trồng phổ biến chiếm khoảng 60% diện tích cả nƣớc. Những giống này chủ yếu là giống nhập nội giống lúa tốt chỉ đáp ứng 30-40% nhu cầu cho sản xuất. Trong đó giống Khang dân, Q5 vẫn là giống lúa đƣợc trồng nhiều ngoài sản xuất, chiếm 30-40% diện tích. Bệnh bạc lá lúa do vi khuẩn Xanthomonas oyze gây ra, là một trong số các bệnh gây hại lúa chính và phát triển khá mạnh ở các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung bộ Việt Nam, chủ yếu gây tác hại ở vụ mùa trên các giống lúa nhập nội. Những năm gần đây do biến đổi khí hậu trái đất dẫn tới những diễn biến thời tiết khá phức tạp. Miền Bắc nƣớc ta khí hậu cũng có những thay đổi rõ rệt nhƣ nóng ẩm mƣa nhiều vào mùa xuân. Chính vì vậy bệnh bạc lá trƣớc kia chỉ xuất hiện nhiều và gây tác hại ở vụ mùa, nhƣng nay đã tồn tại cả trên các giống lúa trồng ở vụ xuân. Đồng thời ngày nay việc chọn tạo giống lúa mới thâm canh nên dẫn tới bón phân không cân đối làm gia tăng sự nhiễm bệnh bạc lá. Theo thông báo của Chi cục Bảo vệ thực vật bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vụ xuân, mùa năm 2004, 2005 bệnh bạc lá gây tác hại ở các tỉnh Tuyên Quang, Hải Dƣơng, Hải Phòng, Bắc Ninh, Bắc Giang, Nam Định trên các giống Bắc Thơm số 7, Khang dân 18, Nếp, Tạp giao, Lai Bắc Ƣu 903 7080% diện tích có vụ tới 100% diện tích đặc biệt là vụ mùa. Vụ mùa năm 2008 có hecta lúa mùa sớm bị nhiễm bệnh bạc lá tại các tỉnh Bắc Giang, Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định. làm giảm năng suất. Nghiên cứu chọn tạo, phát triển và đƣa vào sản suất những giống mới có năng suất cao chống chịu sâu bệnh và các điều kiện bất lợi, đặc biệt là bệnh bạc lá của chúng tôi bƣớc đầu có nhiều kết quả tại các địa phƣơng nhƣ Hà nội, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Bắc Giang Tuy nhiên phát triển, mở rộng diện tích sản suất các dòng giống này còn hạn chế, đặc biệt tại các vùng Trung du Miền núi phía Bắc nơi nông dân trồng lúa ít có cơ hội sử dụng giống mới, ít có cơ hội tiếp cận khoa học kỹ .
