Trong nghiên cứu này, 286 hạt nhỏ từ quả bưởi Da xanh và 243 hạt nhỏ từ quả bưởi Đỏ Năm Dù được chọn lựa và gieo ươm; chăm sóc cây trong vườn ươm và ngoài đồng; tới thời điểm 15 tháng sau khi ra đồng có 17 cây bưởi Da xanh và 46 cây bưởi Đỏ Năm Dù; kết quả khảo sát nhiễm sắc thể có 5 cây bưởi Da xanh và 2 cây bưởi Đỏ Năm Dù tam bội. Kết quả cho thấy môi trường thích hợp cho tỉ lệ nhỏ sống cao nhất là bông thấm vô trùng. | VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM TẠO CÂY BƯỞI TAM BỘI TỪ CÁC HẠT NHỎ CỦA BƯỞI DA XANH VÀ BƯỞI ĐỎ NĂM DÙ Trần Thị Oanh Yến, Nguyễn Thị Nga và Đào Thị Bé Bảy Viện Cây ăn quả miền Nam TÓM TẮT Quả bưởi không hạt luôn là một trong những mục tiêu chủ yếu trong chương trình chọn tạo giống bưởi. Bưởi Da xanh và bưởi Đỏ Năm Dù là hai giống bưởi thương phẩm có giá trị kinh tế cao, tuy nhiên, quả vẫn có hạt. Một trong những phương pháp tạo quả không hạt ổn định là tạo dòng tam bội và phương pháp tạo dòng tam bội đơn giản nhất trên cam, bưởi là tạo cây từ hạt nhỏ. Trong nghiên cứu này, 286 hạt nhỏ từ quả bưởi Da xanh và 243 hạt nhỏ từ quả bưởi Đỏ Năm Dù được chọn lựa và gieo ươm; chăm sóc cây trong vườn ươm và ngoài đồng; tới thời điểm 15 tháng sau khi ra đồng có 17 cây bưởi Da xanh và 46 cây bưởi Đỏ Năm Dù; kết quả khảo sát nhiễm sắc thể có 5 cây bưởi Da xanh và 2 cây bưởi Đỏ Năm Dù tam bội. Kết quả cho thấy môi trường thích hợp cho tỉ lệ cây hạt nhỏ sống cao nhất là bông thấm vô trùng. Từ khóa: bưởi Da xanh, bưởi Đỏ Năm Dù, cây tam bội, hạt nhỏ I. ĐẶT VẤN ĐỀ Bưởi là một trong các chủng loại cây ăn quả phổ biến ở Việt Nam và là loại cây có giá trị thương phẩm cao ở thị trường trong và ngoài nước. Giống bưởi Da xanh là một trong số giống bưởi ngon của Việt Nam và giống bưởi Đỏ Năm Dù có hình dạng quả đẹp, thịt quả đỏ đậm chứa hàm lượng lycopene cao, tuy nhiên, các giống bưởi này nếu trồng xen với các cây có múi khác sẽ cho nhiều hạt. Một trong những mục tiêu chính cho chương trình chọn tạo giống bưởi là quả không hạt. Hầu hết các giống bưởi sẽ không hạt trong điều kiện trồng chuyên canh và sẽ chứa nhiều hạt khi có sự hiện diện của giống bưởi khác hay các chủng loại cây có múi khác. Một trong những nguyên nhân tạo ra quả bưởi không hạt ổn định là giống bưởi đó hiện diện ở dạng tam bội, có bộ nhiễm sắc thể 3x = 27. Phương pháp tạo dòng tam bội đơn giản nhất là tạo cây từ hạt nhỏ đã có thành công ở quýt (Aleza et al., 2010). Mục đích của nghiên cứu này là tạo dòng tam bội từ
