Bài viết tập trung làm nổi bật những lớp nghĩa sâu xa mà hình tượng sáng tạo đặc biệt của tác phẩm - hình tượng “người điên” viết nhật kí đã gợi ra. | JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Social Sci., 2016, Vol. 61, No. 2, pp. 10-14 This paper is available online at DOI: NHẬT KÍ NGƯỜI ĐIÊN CỦA LỖ TẤN VÀ NHỮNG TIẾNG KÊU CỨU Nguyễn Thị Mai Chanh1 và Bùi Thuỳ Linh2 1 Khoa 2 Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Tóm tắt. Nhật kí người điên là tác phẩm xuất sắc của nhà văn Lỗ Tấn. Với vai trò đại diện cho nền văn học mới, tác phẩm được coi như “phát súng đầu tiên” nhắm vào dinh luỹ chế độ phong kiến Trung Hoa lỗi thời, vạch trần sự tàn ác của xã hội “ăn thịt người”, qua đó cất tiếng kêu khẩn thiết đòi cứu lấy những con người bấy lâu sống cam phận, ngủ vùi trong ngu muội, lạc hậu; cứu lấy đất nước Trung Hoa đang chìm trong “bữa yến tiệc thịt người”. Bài viết tập trung làm nổi bật những lớp nghĩa sâu xa mà hình tượng sáng tạo đặc biệt của tác phẩm - hình tượng “người điên” viết nhật kí đã gợi ra. Từ khóa: Nhật kí người điên, Lỗ Tấn, “ăn thịt người”, tiếng kêu cứu. 1. Mở đầu Lỗ Tấn là một hiện tượng văn học nổi bật của thế kỉ XX. Tác phẩm Nhật kí người điên (viết năm 1918) mở đầu tập Gào thét, theo như lời Lỗ Tấn, nhằm “vạch trần chế độ gia tộc và sự tệ hại của lễ giáo”, tuy nhiên theo chúng tôi, những gì tác phẩm này làm được nhiều hơn thế. Thông qua việc phơi bày chân tướng, lột trần bản chất tàn ác của lễ giáo phong kiến, Lỗ Tấn đã “gào thét” lên những tiếng kêu khẩn thiết đòi cứu lấy những con người bấy lâu sống cam phận, ngủ vùi trong ngu muội, lạc hậu; cứu lấy đất nước Trung Hoa đang chìm trong “bữa yến tiệc thịt người”. Ngay từ khi ra đời, Nhật kí người điên đã gây tiếng vang và được đông đảo giới nghiên cứu, phê bình chú ý. Các kiến giải về hình tượng “người điên”, xưa nay không phải luôn thuận chiều, thống nhất (vấn đề này chúng tôi đề cập ở phần nội dung nghiên cứu); song hầu hết các nhà nghiên cứu đều thừa nhận giá trị lớn lao của truyện ngắn này ở cả hai phương diện nội dung tư tưởng cũng như hình thức nghệ .
