Qua khảo sát một số sử thi M’nông, bài viết tập trung tìm hiểu vai trò, vị thế của người phụ nữ M’nông trong mối quan hệ với người đàn ông. Có thể thấy đến thời đại sử thi, mặc dù sống trong chế độ mẫu hệ nhưng người phụ nữ đã không còn mang trong mình nhiều quyền lực với hôn nhân và người đàn ông nữa. Họ có vai trò và vị thế khá khiêm tốn khi so sánh với người đàn ông. | Vai trò và vị thế của người phụ nữ M’nông trong tương quan so sánh với người đàn ông (qua khảo sát sử thi) TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 26. 2015 VAI TRÕ VÀ VỊ THẾ CỦA NGƢỜI PHỤ NỮ M’NÔNG TRONG TƢƠNG QUAN SO SÁNH VỚI NGƢỜI ĐÀN ÔNG (QUA KHẢO SÁT SỬ THI) Lê Thị Quỳnh Hảo1 TÓM TẮT Qua khảo sát một số sử thi M’nông, bài viết tập trung tìm hiểu vai trò, vị thế của người phụ nữ M’nông trong mối quan hệ với người đàn ông. Có thể thấy đến thời đại sử thi, mặc dù sống trong chế độ mẫu hệ nhưng người phụ nữ đã không còn mang trong mình nhiều quyền lực với hôn nhân và người đàn ông nữa. Họ có vai trò và vị thế khá khiêm tốn khi so sánh với người đàn ông. Từ khóa: M’nông, sử thi, người phụ nữ , người đàn ông, vai trò, vị thế, so sánh 1. MỞ ĐẦU Trong mọi xã hội, vị thế, vai trò của ngƣời phụ nữ, một lực lƣợng luôn chiếm 1/2 dân số, luôn đƣợc xác định. Trƣớc hết, họ là những ngƣời vợ, ngƣời mẹ thực hiện chức năng sinh nở, duy trì giống nòi, nuôi dạy con cái. Trong xã hội, họ là một lực lƣợng lao động quan trọng, tham gia đảm bảo đời sống của cộng đồng và gia đình. Tuy vậy sự đánh giá của xã hội, cụ thể hơn là của từng tộc ngƣời đối với vị thế, vai trò của ngƣời phụ nữ không giống nhau. Có những đánh giá chỉ đƣợc thể hiện qua ý thức mang tính tự phát, nhƣng cũng có những đánh giá đƣợc phản ánh thông qua sử thi, truyện cổ, truyền thuyết, thông qua những lệ tục, thậm chí đƣợc văn bản hóa thành những luật tục riêng của từng cộng đồng, từng tộc ngƣời. Qua khảo sát một số sử thi M’nông, bài viết tập trung tìm hiểu vai trò, vị thế của ngƣời phụ nữ M’nông trong mối quan hệ với ngƣời đàn ông. 2. NỘI DUNG . Phụ nữ là ngƣời đẹp, phụ thuộc vào đàn ông Nếu trong thần thoại, truyền thuyết ngƣời phụ nữ đƣợc đánh giá cao và có vị trí trong xã hội bởi khả năng sinh sản, kiến tạo loài ngƣời, đƣợc tôn vinh là bà mẹ xứ sở, là biểu tƣợng của vùng đất thì đến thời đại sử thi, ngƣời phụ nữ vẫn tiếp tục đƣợc miêu tả nhƣng vị
