Bài viết này bên cạnh việc phân biệt nội hàm khái niệm: Thực hành tôn giáo và thực hành mang tính tôn giáo, sẽ khái quát hiện trạng thờ cúng thần/thánh vùng châu thổ Bắc Bộ Việt Nam đang diễn ra như thế nào, có bao nhiêu loại hình thờ cúng và các biểu hiện thực hành trong thờ cúng thần/ thánh. | Thực hành thờ cúng thần thánh vùng châu thổ Bắc Bộ 100 Nghiên cứu Tôn giáo. Số 11&12 - 2016 NGUYỄN NGỌC MAI* THỰC HÀNH THỜ CÚNG THẦN/THÁNH VÙNG CHÂU THỔ BẮC BỘ Tóm tắt: Theo các nguồn tài liệu, vùng châu thổ Bắc Bộ Việt Nam, từ xa xưa, việc thờ cúng thần thánh rất phổ biến. Mỗi loại thờ cúng lại có những nghi thức tế lễ khác nhau. Trải thời gian, việc thờ cúng thần thánh cũng bị mai một và thường ẩn dưới hình thức lễ hội. Nhằm tìm hiểu niềm tin và thực hành thờ cúng các loại hình thần thánh (tôn giáo truyền thống) vùng châu thổ Bắc Bộ Việt Nam trong bối cảnh đa dạng tôn giáo, bài viết này bên cạnh việc phân biệt nội hàm khái niệm: thực hành tôn giáo và thực hành mang tính tôn giáo, sẽ khái quát hiện trạng thờ cúng thần/thánh vùng châu thổ Bắc Bộ Việt Nam đang diễn ra như thế nào, có bao nhiêu loại hình thờ cúng và các biểu hiện thực hành trong thờ cúng thần/ thánh. Keywords: Thực hành tôn giáo, thờ cúng, thần/thánh, Bắc Bộ, Việt Nam. 1. Thực hành tôn giáo và thực hành mang tính tôn giáo Là một trong ba yếu tố cốt lõi để cấu thành một thực thể tôn giáo, thực hành tôn giáo là yếu tố không thể thiếu của bất cứ tôn giáo nào. Thực hành tôn giáo không chỉ nhằm biểu thị niềm tin tôn giáo mà còn là phương thức/phương cách chính để các cá nhân, cộng đồng tôn giáo liên hệ với đấng thiêng của mình. Từ đặc tính này mà thực hành tôn giáo có mặt ở mọi tôn giáo kể cả những tôn giáo đã phát triển hoàn thiện như Công giáo, Phật giáo hay những tôn giáo còn đang trong quá trình hoàn thiện, thậm chí cả những tôn giáo còn mang nhiều đặc điểm của những hình thức tôn giáo sơ khai (tôn giáo dân gian/niềm tin). * TS., Viện Nghiên cứu Tôn giáo, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Bài viết được trích yếu từ Đề tài cấp Bộ (2015-2016): Niềm tin và thực hành tôn giáo truyền thống trong cộng đồng nông thôn Việt Nam do Viện Nghiên cứu Tôn giáo chủ trì. Nguyễn Ngọc Mai. Thực hành thờ cúng thần/thánh. 101 Thực hành tôn .
