Nghiên cứu áp dụng kỹ thuật PIXE trên máy gia tốc Pelletron 5SDH-2 phân tích hàm lượng các nguyên tố hóa học trong mẫu bụi khí PM1

Kỹ thuật PIXE (Proton Induced X-ray Emission - Phát xạ tia X tạo bởi chùm hạt proton) lần đầu tiên được đề xuất bởi Johansson vào năm 1970. Đây là một trong số các kỹ thuật phân tích hạt nhân rất hữu dụng và ngày càng được áp dụng rộng rãi trên thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực nghiên cứu môi trường, địa chất, khảo cổ. | Nghiên cứu áp dụng kỹ thuật PIXE trên máy gia tốc Pelletron 5SDH-2 phân tích hàm lượng các nguyên tố hóa học trong mẫu bụi khí PM1 THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN NGHIÊN CỨU ÁP DỤNG KỸ THUẬT PIXE TRÊN MÁY GIA TỐC PELLETRON 5SDH-2 PHÂN TÍCH HÀM LƯỢNG CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC TRONG MẪU BỤI KHÍ PM1 Kỹ thuật PIXE (Proton Induced X-ray Emission - Phát xạ tia X tạo bởi chùm hạt proton) lần đầu tiên được đề xuất bởi Johansson vào năm 1970 [1]. Đây là một trong số các kỹ thuật phân tích hạt nhân rất hữu dụng và ngày càng được áp dụng rộng rãi trên thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực nghiên cứu môi trường, địa chất, khảo cổ. Kỹ thuật này có nhiều ưu thế vượt trội về khả năng phân tích đồng thời đa nguyên tố, nhanh, độ nhạy và độ chính xác cao, khả năng phân tích các mẫu có khối lượng nhỏ với độ lặp lại tốt và không đòi hỏi áp dụng các qui trình xử lý mẫu quá phức tạp, hơn nữa mẫu không bị phá hủy nên có thể sử dụng cho các phép phân tích khác. Nhờ có các ưu thế này mà kỹ thuật PIXE có thể cung cấp được các số liệu về hàm lượng các nguyên tố hoá học rất phong phú và đảm bảo chất lượng cho các mô hình thống kê toán học, đặc biệt trong nghiên cứu xác định nguồn gây ô nhiễm bụi khí [2-6]. Kỹ thuật này rất phát triển ở các nước như Úc, Nhật, Mỹ, Newzealand. khi khai thác các máy gia tốc chùm hạt proton có năng lượng khoảng vài MeV. 1. MỞ ĐẦU khai các kỹ thuật phân tích như RBS (Rutherford Trường Đại học Khoa học tự nhiên Hà Backscattering Spectrometry), NRA (Nuclear Nội (HUS) được trang bị máy gia tốc 5SDH- Reaction Analysis), PIXE và PIGE (Particle 2 PELLETRON của Mỹ từ 2006 (Hình trên và Induced Gamma Emission). Một số nghiên cứu Hình 1). Buồng chiếu mẫu chân không đi kèm khai thác thiết bị đã và đang được triển khai tích máy gia tốc được thiết kế đa năng có thể triển cực nhưng .