Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu ban đầu về nấu luyện hợp kim titan tương đương mác BT14 bằng lò cảm ứng chân không VIM02. Quá trình nghiên cứu đã xác lập được chế độ nấu luyện như: độ chân không, áp suất trong buồng nấu, nhiệt độ rót Qua kết quả phân tích thành phần hóa học, ảnh tổ chức tế vi thấy rằng, mẫu hợp kim đã chế tạo tương đương mác hợp kim BT14. | Nghiên cứu nấu luyện hợp kim titan trong lò cảm ứng chân không Nghiên cứu khoa học công nghệ Nghiªn cøu nÊu luyÖn hîp kim titan trong lß c¶m øng ch©n kh«ng NGUYỄN KHẢI HOÀN *, NGUYỄN HỒNG SƯƠNG * NGUYỄN TIẾN TÀI **, NGUYỄN TÀI MINH ***, NGUYỄN XUÂN PHƯƠNG **** Tóm tắt: Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu ban đầu về nấu luyện hợp kim titan tương đương mác BT14 bằng lò cảm ứng chân không VIM02. Quá trình nghiên cứu đã xác lập được chế độ nấu luyện như: độ chân không, áp suất trong buồng nấu, nhiệt độ rót Qua kết quả phân tích thành phần hóa học, ảnh tổ chức tế vi thấy rằng, mẫu hợp kim đã chế tạo tương đương mác hợp kim BT14. Từ khóa: Hợp kim titan, Lò cảm ứng chân không, Tổ chức kim tương, Thành phần hóa học. 1. MỞ ĐẦU Nhờ có những tính năng đặc biệt mà hợp kim titan được sử dụng rộng rãi trong ngành chế tạo máy bay và tên lửa[1][4]. Các chi tiết được chế tạo từ hợp kim titan có khả năng chịu tải cao, chịu nhiệt cao đến 600 oC [1][2][6]. Hợp kim titan BT14 được dùng để chế tạo nhiều chi tiết cho tên lửa phòng không tầm thấp, đặc biệt các chi tiết có hình dáng phức tạp, yêu cầu làm việc trong điều kiện khắc nghiệt của nhiệt độ và áp suất cao nên đòi hỏi phải có tính ổn định, độ chính xác và độ bền cao như là chi tiết cốc đáy động cơ hành trình (Hình 1). Hình 1. Chi tiết cốc đáy động cơ hành trình tên lửa PKTT. Hợp kim titan mác BT14 là hợp kim độ bền cao, được hóa bền bằng nhiệt luyện, có tổ chức hai pha α+β loại mactenxit thuộc hệ Ti-Al-V-Mo[2,5]. Hợp kim này chứa một số lượng không lớn pha các nguyên tố ổn định β (Kβ= 0,35) và lượng vừa phải nhôm. Hợp kim có khả năng gia công nhiệt luyện hóa bền[7]. Ở trạng thái ổn định hợp kim BT14 chứa khoảng 10 % pha β, còn sau khi tôi chứa gần 37 % pha β [2,7]. Hợp kim này hiện nay trong nước chưa có nơi nào nghiên cứu chế tạo. Titan và hợp kim của nó là một trong những nhóm hợp kim khó nóng chảy, nhưng có hoạt tính hóa học cao. Ở nhiệt độ cao, nhất là ở trạng .
