Bài viết trình bày mô hình toán học mô tả chuyển động trong ống phóng của tên lửa nhiên liệu rắn không điều khiển từ khi phát hỏa đến khi mất liên kết cơ học với ống phóng, có tính đến khe hở giữa đạn và ống phóng, chuyển động quay chậm của đạn. Áp dụng mô hình để tính toán cho đạn phản lực 9M-22Y do Nhà máy Z113/Tổng Cục CNQP sản xuất. | Mô hình bài toán mô tả chuyển động trong ống phóng của tên lửa nhiên liệu rắn không điều khiển Cơ học – Cơ khí động lực MÔ HÌNH BÀI TOÁN MÔ TẢ CHUYỂN ĐỘNG TRONG ỐNG PHÓNG CỦA TÊN LỬA NHIÊN LIỆU RẮN KHÔNG ĐIỀU KHIỂN Lê Minh Thái, Nguyễn Văn Dũng, Hoàng Khắc Miên* Tóm tắt: Bài báo trình bày mô hình toán học mô tả chuyển động trong ống phóng của tên lửa nhiên liệu rắn không điều khiển từ khi phát hỏa đến khi mất liên kết cơ học với ống phóng, có tính đến khe hở giữa đạn và ống phóng, chuyển động quay chậm của đạn. Áp dụng mô hình để tính toán cho đạn phản lực 9M-22Y do Nhà máy Z113/Tổng Cục CNQP sản xuất. Đây là cơ sở khoa học để nghiên cứu ảnh hưởng do dao động của trục đạn trong thời kỳ này đến quá trình chuyển động của đạn trong không gian. Từ khóa: Tên lửa không điều khiển; Nhiên liệu rắn; Lực đẩy; Áp suất. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Đối với hệ thống vũ khí tên lửa, giai đoạn từ khi phát hỏa cho đến khi đạn mất liên kết cơ học hoàn toàn với dàn phóng xảy ra rất nhanh. Bài báo đưa ra mô hình bài toán chuyển động trong ống phóng của đạn tên lửa nhiên liệu rắn không điều khiển với các giả thiết sát thực tế hơn so với các mô hình trước đây [1], nhằm xác định các đặc trưng chuyển động của đạn với độ chính xác cao, phục vụ cho việc nghiên cứu quá trình chuyển động của đạn tên lửa trong không gian, nghiên cứu tản mát của đạn và đánh giá độ chụm của đạn khi bắn. 2. GIẢ THIẾT VÀ HỆ TỌA ĐỘ . Các giả thiết Khi giải bài toán chuyển động trong ống phóng của đạn tên lửa, sử dụng các giả thiết sau: 1. Ống phóng cứng tuyệt đối; 2. Khi đai định tâm trước của tên lửa chưa rời ống phóng, đạn chuyển động quay và tịnh tiến dọc trục ống phóng; 3. Giai đoạn từ khi đai định tâm trước rời khỏi ống phóng đến khi đai định tâm sau thoát khỏi miệng ống phóng (đạn mất liên kết cơ học hoàn toàn với ống phóng), đạn không bị gục, va đập với ống phóng và chỉ tiếp xúc với ống phóng tại một điểm; 4. Giai đoạn chuyển động trong ống phóng là rất ngắn, coi
