Bài viết này giới thiệu kết quả tổng hợp, đánh giá các đặc trưng hóa lý và cấu trúc của 4- dimethylaminophenol hydrochlorid bằng các phương pháp vật lý hiện đại như đo điểm nóng chảy, phổ IR, NMR, HPLC và MS. | Nghiên cứu tổng hợp và đánh giá cấu trúc của 4-dimethylaminophenol hydrochlorid Hóa học & Kỹ thuật môi trường NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP VÀ ĐÁNH GIÁ CẤU TRÚC CỦA 4-DIMETHYLAMINOPHENOL HYDROCHLORID Vũ Ngọc Toán*, Nguyễn Minh Trí Tóm tắt: 4-dimethylaminophenol hydrochlorid là một thuốc giải độc đặc hiệu (antidote) đối với nhiễm độc cyanid. Quá trình tổng hợp 4-dimethylaminophenol hydrochlorid có thể được thực hiện bằng nhiều con đường khác nhau. Bài báo này giới thiệu kết quả tổng hợp, đánh giá các đặc trưng hóa lý và cấu trúc của 4- dimethylaminophenol hydrochlorid bằng các phương pháp vật lý hiện đại như đo điểm nóng chảy, phổ IR, NMR, HPLC và MS. Kết quả cho thấy sản phẩm thu được có độ tinh khiết cao và quy trình tổng hợp đạt hiệu suất 87 %. Từ khóa: 4-DMAP HCl, Antidote, Cyanid, Methemoglobin. 1. MỞ ĐẦU 4-dimethylaminophenol hydrochlorid (4-DMAP HCl) là một trong các loại thuốc giải độc đặc hiệu đối với nhiễm độc cyanid [4]. 4-DMAP HCl cũng là một loại thuốc giải độc trên cơ sở tạo methemoglobin trong máu tương tự như isoamyl nitrit (IAN), natri nitrit (NaNO2), tuy nhiên, nó tạo ra methemoglobin nhanh hơn rất nhiều so với IAN và NaNO2. Liều 3,25 mg/kg (tiêm tĩnh mạch), 4-DMAP HCl được báo cáo là có khả năng tạo ra 15 % methemoglobin trong 1 phút và 30 % methemoglobin sau 10 phút tiêm mà không gây ra bất kỳ hiệu ứng tim mạch nào [4]. Trong lịch sử, chiến tranh hóa học có sử dụng cyanid đã gây ra thương vong cho hàng ngàn người [7]. Thuốc giải độc đặc hiệu 4-DMAP HCl hiện nay được sử dụng phổ biến ở Đức, Hà Lan [7]. Đây là một hợp chất được sử dụng với mục đích phòng chống độc quân sự là chủ yếu, do đó, việc nhập khẩu khó khăn và tốn kém thời gian, chi phí. Nhóm tác giả tiến hành nghiên cứu tổng hợp 4-DMAP HCl bằng phương pháp tổng hợp hữu cơ truyền thống và đánh giá đặc trưng của sản phẩm tổng hợp bằng các phương pháp vật lý hiện đại. Sản phẩm tạo ra được dự trữ làm nguyên liệu để chế tạo bộ kít giải độc đặc hiệu