Khảo sát mối quan hệ giữa hoạt tính Enzyme Nitroreductase với khả năng khử độc cho nguồn nước bị nhiễm thuốc TNT của cây thủy trúc

Bài báo giới thiệu kết quả khảo sát về hoạt tính enzyme nitroreductase trong một số loại thực vật thủy sinh (chủ yếu là cây thủy trúc) và mối quan hệ của hoạt tính enzyme này với khả năng khử độc cho nguồn nước nhiễm thuốc nổ TNT. Kết quả thử nghiệm cho thấy cây thủy trúc có hoạt tính enzyme nitroreductase cao và đây có thể là nguyên nhân chính đã tạo ra khả năng hấp thu và chuyển hóa TNT của thủy trúc cao hơn đáng kể so với các loại thực vật khác như các loại bèo. | Khảo sát mối quan hệ giữa hoạt tính Enzyme Nitroreductase với khả năng khử độc cho nguồn nước bị nhiễm thuốc TNT của cây thủy trúc Nghiên cứu khoa học công nghệ KH¶O S¸T MèI QUAN HÖ GI÷A HO¹T TÝNH ENZYME NITROREDUCTASE Víi KH¶ N¨NG KHö ®éc CHO Nguån N­íc BÞ NHIÔM THUèC Næ TNT CñA C©Y THñY TRóC ĐỖ NGỌC KHUÊ*PHẠM KIÊN CƯỜNG*, NGUYỄN VĂN HOÀNG*, VŨ QUANG BÁCH**, ĐỖ BÌNH MINH* Tãm t¾t: Bµi b¸o giíi thiÖu kÕt qu¶ kh¶o s¸t vÒ ho¹t tÝnh enzyme nitroreductase trong mét sè lo¹i thùc vËt thñy sinh (chñ yÕu lµ c©y thñy tróc) vµ mèi quan hÖ cña ho¹t tÝnh enzyme nµy víi kh¶ n¨ng khö ®éc cho nguån n­íc nhiÔm thuèc næ TNT. KÕt qu¶ thö nghiÖm cho thÊy c©y thñy tróc cã ho¹t tÝnh enzyme nitroreductase cao vµ ®©y cã thÓ lµ nguyªn nh©n chÝnh ®· t¹o ra kh¶ n¨ng hÊp thu vµ chuyÓn hãa TNT cña thñy tróc cao h¬n ®¸ng kÓ so víi c¸c lo¹i thùc vËt kh¸c nh­ c¸c lo¹i bÌo. Tõ kho¸: Ho¹t tÝnh enzyme nitroreductase, Thñy tróc, Khử độc TNT. 1. MỞ ĐẦU Khö ®éc cho ®Êt vµ n­íc bÞ nhiÔm thuèc næ ®ang lµ vÊn ®Ò m«i tr­êng ®­îc c¸c nhµ khoa häc ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi quan t©m nghiªn cøu. Tuy nhiªn, nh­ ta ®· biÕt, c¸c c«ng nghÖ truyÒn thèng ®Ó xö lý ®Êt, n­íc bÞ nhiÔm thuèc næ, vÒ b¶n chÊt, lµ c«ng nghÖ ex-situ, chóng th­êng tiªu tèn nhiÒu n¨ng l­îng vµ ®ßi hái chi phÝ cao [1]. Trong khi ®ã thùc tiÔn ®· cho thÊy phytoremediation lµ c«ng nghÖ xö lý « nhiÔm thuèc næ gi¸ thµnh thÊp (low-cost), in situ vµ th©n thiÖn víi m«i tr­êng [1-3]. Trong gi¶i ph¸p c«ng nghÖ nµy ®Ó ph©n hñy vµ chuyÓn hãa thuèc næ thµnh c¸c chÊt Ýt ®éc h¬n víi m«i tr­êng cã thÓ sö dông rÊt nhiÒu lo¹i thùc vËt, c©y trång trªn c¹n vµ thñy sinh kh¸c nhau [1-14], trong ®ã cã c¸c lo¹i c©y cã thÓ t¹o ra c¸c enzym cã kh¶ n¨ng ph©n hñy c¸c hîp ch©t xenobiotics, c¸c lo¹i c©y biÕn ®æi gen (transgenic plants) [2-7]. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu gÇn ®©y của chóng t«i [ 8,9] còng ®· cho thÊy mét sè loµi thùc vËt ­a n­íc phổ biến ở Việt Nam nh­ mét sè lo¹i cá th­êng mäc ë vïng ®Çm lÇy (cá l¸c, cá