Bài viết trình bày kết quả thiết lập mô hình toán học nghiên cứu va chạm và biến dạng của vật rắn chuyển động hình nón cụt vào mặt cứng tuyệt đối. Thiết lập phương trình chuyển động mặt cắt của vật hình nón cụt, các biểu thức tính dịch chuyển, tốc độ dịch chuyển, biến dạng dọc trục, các tham số lan truyền sóng cùng tốc độ lan truyền sóng (tốc độ âm thanh) trong vật do va đập và biến dạng tạo ra. | Thiết lập mô hình toán học nghiên cứu va chạm và biến dạng của vật rắn chuyển động hình nón cụt vào mặt cứng tuyệt đối Nghiên cứu khoa học công nghệ THIẾT LẬP MÔ HÌNH TOÁN HỌC NGHIÊN CỨU VA CHẠM VÀ BIẾN DẠNG CỦA VẬT RẮN CHUYỂN ĐỘNG HÌNH NÓN CỤT VÀO MẶT CỨNG TUYỆT ĐỐI Ngô Phi Hùng1*, Đỗ Đình Lào1, Bùi Ngọc Hồi2 Tóm tắt: Bài báo trình bày kết quả thiết lập mô hình toán học nghiên cứu va chạm và biến dạng của vật rắn chuyển động hình nón cụt vào mặt cứng tuyệt đối. Thiết lập phương trình chuyển động mặt cắt của vật hình nón cụt, các biểu thức tính dịch chuyển, tốc độ dịch chuyển, biến dạng dọc trục, các tham số lan truyền sóng cùng tốc độ lan truyền sóng (tốc độ âm thanh) trong vật do va đập và biến dạng tạo ra. Từ khóa: Chóp nón; Tường chắn; Va đập; Biến dạng. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Yếu tố quan trọng tạo ra hiệu ứng giảm thanh của đạn có kết cấu theo nguyên lý piston- xi lanh chính là khi piston va đập vào gờ chặn của xi lanh ở cuối hành trình chuyển động, tại đó piston biến dạng, bịt kín xi lanh, không cho khí thuốc thoát ra ngoài. Tuy giảm được âm thanh do khí thuốc áp suất cao tạo ra nhưng khi va đập piston vào xi lanh lại tạo ra âm thanh cơ khí va đập. Kết cấu của piston có phần côn vát (nón cụt) ở đầu, bởi vậy để nghiên cứu âm thanh do va đập cơ khí của piston và xi lanh tạo ra, ta nghiên cứu quá trình hình thành và lan truyền sóng do va đập và biến dạng của vật hình nón cụt (sau này gọi tắt là chóp nón cụt) vào mặt cứng tuyệt đối (sau này gọi tắt là tường chắn). 2. VA ĐẬP, BIẾN DẠNG VÀ QUÁ TRÌNH LAN TRUYỀN SÓNG TRONG CHÓP NÓN CỤT CHUYỂN ĐỘNG VÀO TƯỜNG CHẮN Để nghiên cứu bài toán va đập và biến dạng của chóp nón cụt chuyển động vào tường chắn, ta nghiên cứu quá trình hình thành và lan truyền sóng thẳng và sóng ngược biến dạng từ mặt cắt này đến mặt cắt khác dọc theo chiều dài trục của chóp nón cụt. . Các giả thiết và ký hiệu để xây dựng mô hình bài toán - Giả sử vật (1) chóp nón cụt có đường kính đáy là D, đường
