Bài viết tìm hiểu sự nổi lên về phát triển của cảng thị Bombay trong thế kỷ 17 đến thế kỷ 18; làm sáng tỏ những nhân tố quan trọng đưa đến sự phát triển, nêu bật vai trò của cảng thị Bombay đối với hoạt động kinh tế, giao thương trên biển Ấn Độ. Đồng thời bài viết cung cấp một phần tư liệu, thông tin cần thiết góp phần tăng cường hiểu biết nhằm mang lại cái nhìn tổng quan sâu sắc hơn về quá trình phát triển các đô thị cảng sầm uất của Ấn Độ. Cung cấp tư liệu tham khảo cho Việt Nam trong quá trình khai thác tài nguyên biển. | Nguyên nhân hình thành cảng thị Bombay (Mumbai) ở Ấn Độ NGUYÏN NHÊN HÒNH THAÂNH CAÃNG THÕ BOMBAY (MUMBAI) ÚÃ ÊËN ÀÖÅ . Phan Nûä Quyânh Thi* - Trêìn Thõ Cêím Tuá** TOÁM TÙÆT Goáp phêìn tòm hiïíu sûå nöíi lïn vïì phaát triïín cuãa caãng thõ Bombay (Mumbai) trong thïë kyã XVII - XVIII, baâi viïët hûúáng àïën viïåc laâm saáng toã nhûäng nhên töë quan troång àûa àïën sûå phaát triïín cuãa Bombay trong giai àoaån naây nhùçm giuáp ngûúâi àoåc hiïíu hún vïì lõch sûã phaát triïín cuãa Bombay trong giai àoaån trung cêån àaåi vaâ Mumbai trong giai àoaån hiïån nay. Bïn caånh àoá, baâi viïët nïu bêåt àûúåc vai troâ cuãa caãng thõ Bombay àöëi vúái caác hoaåt àöång kinh tïë, giao thûúng trïn biïín cuãa ÊËn Àöå, àùåc biïåt trong mö hònh tam giaác kinh tïë chiïën lûúåc cuãa thûåc dên Anh: Anh - ÊËn Àöå - Trung Quöëc. Àöìng thúâi, baâi viïët cuäng hûúáng àïën muåc tiïu cung cêëp möåt phêìn tû liïåu, thöng tin cêìn thiïët, goáp phêìn tùng cûúâng hiïíu biïët vaâ möëi quan hïå húåp taác giûäa Viïåt Nam-ÊËn Àöå. Cuöëi cuâng, baâi viïët nhùçm mang laåi caái nhòn töíng quan vaâ sêu sùæc hún vïì quaá trònh phaát triïín caác àö thõ caãng sêìm uêët cuãa ÊËn Àöå àïí qua àoá, Viïåt Nam vaâ ÊËn Àöå coá thïí hoåc têåp kinh nghiïåm cuãa nhau trong viïåc khai thaác taâi nguyïn biïín. 1. Múã àêìu lõch sûã phaát triïín kinh tïë vaâ àö thõ hoáa ÊËn Àöå. Nhûäng nghiïn cûáu vïì àö thõ hoáa úã ÊËn Àöå àaä Vò vêåy, cêìn thiïët phaãi tòm hiïíu nhûäng nguyïn xuêët hiïån tûâ rêët súám vaâ tiïëp tuåc phaát triïín àïën nhên hònh thaânh caãng thõ Bombay tûâ thïë kyã XVII ngaây nay vúái nhiïìu cöng trònh nghiïn cûáu nöíi àïën thïë kyã XVIII nhùçm lyá giaãi thïm vai troâ, chûác tiïëng cuãa caác taác giaã: , Om nùng vaâ têìm quan troång cuãa Bombay (Mumbai) Prakash, Ashin Das Gupta, , Sanjay trong quaá trònh phaát triïín kinh tïë - xaä höåi ÊËn Subramanyam, Li Tana, Mohammad Habib, Àöå. , Moreland, Irfan Habib, Satish
