Bài viết đề xuất một lược đồ thủy vân thuận nghịch dựa trên mở rộng hiệu và không sử dụng bản đồ định vị bằng cách sử dụng phương pháp sai số dự báo để nhúng dữ liệu vào ảnh số, đề xuất thuật toán sắp xếp dựa trên phương sai địa phương và độ lệch giữa tâm ngữ cảnh dự báo và tâm miền điểm ảnh. | Thủy vân thuận nghịch dựa trên dự báo, sắp xếp phương sai và độ lệch tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ THỦY VÂN THUẬN NGHỊCH DỰA TRÊN DỰ BÁO, SẮP XẾP PHƯƠNG SAI VÀ ĐỘ LỆCH TÂM Nguyễn Kim Sao, Cao Thị Luyên* Tóm tắt: Bài báo đề xuất một lược đồ thủy vân thuận nghịch dựa trên mở rộng hiệu và không sử dụng bản đồ định vị bằng cách sử dụng phương pháp sai số dự báo để nhúng dữ liệu vào ảnh số. Chúng tôi đề xuất thuật toán sắp xếp dựa trên phương sai địa phương và độ lệch giữa tâm ngữ cảnh dự báo và tâm miền điểm ảnh. Kết quả thử nghiệm cho thấy lược đồ được đề xuất cho chất lượng ảnh thủy vân tốt hơn và khả năng nhúng cao hơn các lược đồ liên quan. Từ khóa: Thủy vân thuận nghịch, Sai số dự báo, Mở rộng hiệu. 1. MỞ ĐẦU Thủy vân được xem như một trong những giải pháp hữu hiệu cho bài toán bảo vệ bản quyền, xác thực nội dung và phòng chống giả mạo. Thủy vân là kỹ thuật nhúng thông tin quan trọng (thủy vân- watermark) vào một đối tượng đa phương tiện (ảnh số, tệp âm thanh, tệp video,.) nhằm bảo vệ đối tượng này khỏi sự truy cập bất hợp pháp trước khi nó được phân phối trên môi trường mạng [1]. Dấu thủy vân sau đó có thể được khôi phục, làm bằng chứng xác định bản quyền tác giả hoặc kiểm định đối tượng có bị biến đổi trái phép hay có phải là sản phẩm giả mạo. Trong một số ứng dụng như y tế, quân sự, an ninh – quốc phòng, ảnh gốc cần được khôi phục lại nguyên vẹn bên cạnh việc phục hồi thủy vân gốc là yêu cầu bắt buộc. Loại thủy vân có tính chất trên được gọi là thủy vân thuận nghịch. Mô hình thủy vân thuận nghịch được mô tả như hình sau: Hình 1. Mô hình thủy vân thuận nghịch. Thủy vân thuận nghịch được nghiên cứu nhiều gần đây bởi nó có nhiều ứng dụng cũng như có hàm lượng toán học cao. Năm 2002, J. Fridrich [4] là người đầu tiên ra phương pháp thuận nghịch dựa vào phương pháp nén bảo toàn bằng cáchnén các bít thấp của điểm ảnh nhằmtạo ra các khoảng trốngđể nhúng thủy vân theo kỹ thuật chèn bít thấp. Khoảng trống .