Miễu thờ là loại hình thờ tự phổ biến của người dân Cần Thơ. Để hiểu rõ về loại hình thờ tự này, bài viết chủ yếu khảo sát các loại miễu thờ độc lập đã và đang tồn tại trên địa bàn thành phố Cần Thơ, ở các phương diện: Quá trình hình thành miễu thờ; Các đối tượng được thờ trong miễu; Lễ hội ở miễu và giao thoa văn hóa ở miễu. Cuối cùng, bài viết chỉ ra vai trò của miễu thờ trong đời sống người dân Cần Thơ. | Miễu thờ ở Cần Thơ Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (135) . 2017 51 MIỄU THỜ Ở CẦN THƠ Trần Phỏng Diều* 1. Khái quát về miễu thờ ở Cần Thơ . Khái niệm miễu thờ Ở Cần Thơ nói riêng, Nam Bộ nói chung, từ “miếu” và “miễu” được sử dụng phổ biến như nhau và được hiểu cùng một nghĩa chứ không có sự phân biệt rõ ràng. Trong cuốn Từ điển từ ngữ Nam Bộ, Huỳnh Công Tín cho rằng: “Miễu chính là miếu, nơi thờ thần linh, hoặc những nhân vật được thần thánh hóa.”(1) Nhà văn Sơn Nam cũng cho rằng: “Miễu là do miếu nói trại ra”. Ông nói thêm: “Nhà thờ riêng của dân (nhà thờ họ) gọi gia miếu. Nhà thờ dòng họ của triều đại gọi Thế miếu.”(2) Theo nhóm tác giả của công trình Hỏi và đáp về văn hóa Việt Nam thì: “Miếu thường là ngôi đền nhỏ như miếu Thổ Địa, miếu cô, miếu cậu Nhìn chung không phải là nơi thờ những thần linh có vai trò to lớn. Tuy nhiên trong một số trường hợp cụ thể có thể thấy miếu là một kiến trúc khá lớn, đôi khi chiếm một diện tích mặt bằng rất đáng kể, ví như Văn miếu, Võ miếu, Y miếu ”(3) Từ các định nghĩa trên, chúng ta có thể hiểu: Miễu do miếu đọc trại ra, là một đơn nguyên kiến trúc có quy mô nhỏ, kết cấu đơn giản, dùng để thờ các vị thần linh có vai trò không quá lớn như miễu Cô Hồn, miễu Ông Tà . Tuy nhiên cũng có một số trường hợp miễu thờ các vị thần có tầm ảnh hưởng sâu rộng như miễu Bà Chúa Xứ, miễu Bà Cố Hỷ . Cơ sở hình thành miễu thờ ở Cần Thơ Miễu thờ ở Cần Thơ là một trong những loại hình tín ngưỡng dân gian tồn tại từ rất lâu đời. Nó được hình thành trên cơ sở dòng chảy tâm linh của các bậc tiền nhân mang theo từ quê nhà đến đây khai hoang lập ấp, cộng với thực tế khắc nghiệt của điều kiện tự nhiên lúc bấy giờ. Vào thế kỷ XVII, về cơ bản Cần Thơ vẫn còn là vùng đất hoang vu cho nên những người khẩn hoang phải luôn vật lộn với thời tiết, khí hậu, thú dữ cùng với những thiên tai địch họa khác. Đầu tiên, khi đặt chân đến vùng đất này, mọi thứ bày ra trước mắt họ đều lạ lẫm, từ cảnh .
