Bài viết khảo tả những đặc điểm gia đình và dòng họ của người Ta Ôi qua các nội dung chính: Cách tổ chức gia đình và dòng họ, vai trò của người chủ gia đình và chủ dòng họ, vai trò các thành viên trong gia đình, sự biến đổi của dòng họ Ta Ôi hiện nay. | Đặc điểm gia đình và dòng họ của người Ta Ôi ở Thừa Thiên Huế 50 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 3 (137) . 2017 ĐẶC ĐIỂM GIA ĐÌNH VÀ DÒNG HỌ CỦA NGƯỜI TA ÔI Ở THỪA THIÊN HUẾ Trần Nguyễn Khánh Phong* I. Đặt vấn đề Tính đến cuối năm 2015, trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế có người dân tộc thiểu số, trong đó dân tộc Ta Ôi (với các nhóm Ta Ôi, Pa Cô, Pa Hy.) chiếm đến người, cư trú tập trung chủ yếu tại huyện A Lưới.(1) Người Ta Ôi có vốn văn hóa truyền thống phong phú và đa dạng, hiện vẫn còn bảo lưu được nhiều di sản văn hóa về vật chất và tinh thần mang đặc trưng riêng một cách rõ nét. Trong xã hội cổ truyền Ta Ôi, tổ chức gia đình và dòng họ luôn được cộng đồng coi trọng nhằm giữ vững sự gắn kết cá nhân với cá nhân, cá nhân với các thành viên trong gia đình, giữa gia đình với gia đình, gia đình với dòng họ và giữa dòng họ với nhau bằng luật tục được quy định lâu đời và tồn tại cho đến ngày nay. II. Đặc điểm gia đình và dòng họ của người Ta Ôi 1. Gia đình của người Ta Ôi . Bức tranh toàn cảnh về gia đình của người Ta Ôi Trước khi tìm hiểu về gia đình của người Ta Ôi, không thể bỏ qua ngôi nhà dài, một hình thức cư trú độc đáo của dân tộc này trước đây. Nhà dài của người Ta Ôi bao gồm nhiều gian nối với nhau và kéo dài từ vài chục đến hơn 100m, sàn, cột, xà nhà đều được làm bằng các loại gỗ quý. Trước khi làm nhà, chúng được đẽo đục rất công phu dưới những bàn tay tài hoa của các nghệ nhân Ta Ôi. Chân cột nhà được đặt trên những hòn đá to, dày và được mài nhẵn nhằm chống sự tấn công của mối mọt và ẩm mốc. Hầu hết vách nhà đều được làm bằng các tấm gỗ đã được bào mỏng và láng, trên vách thường chạm trổ những kiểu thức trang trí theo tâm tình của chủ nhà như: hoa lan, chim bồ câu, con thằn lằn, quả bầu khô Mái của ngôi nhà dài thường lợp lá mây. Khi lợp, các lá mây được kết nối với nhau bằng các sợi mây nhỏ được vót nhọn và bóng. Từng lớp lá được chồng lên nhau theo một thứ tự nhất định để .
